Amics occitans, la cronica Ribon-Ribanha d’ancuei, titrada « Madama Marie. « , v’es prepauada da Joan-Pèire BAQUIÉ, president onorari de l’IEO-06.
Asperam tanben lu vòstres escrichs per li cronicas futuri, que sigon racòntes dau passat ò dau quotidian, articles jornalistics, galejadas, poesias, cançons, scenetas de teatre, bandas dessenhadi…
a l’adreça : ribonribanha@yahoo.fr
« La garderem ribon-ribanha, nòsta rebèla lenga d’Òc !
Madama Marie.
Si sonava Marie. En li annadas cinquanta avia alentorn de la quarantena. Era una fremeneta d’alentorn un mètre sessanta, lu berris ros, frisats e corts. Avia lu uelhs blus, lo regard franc li labras coloridi d’un roge carmin qu’illuminavan la sieu cara. Era sovent vestida d’una rauba verda a gròssi flors negri. Vivia soleta e aquò faía parlar en plaça d’Armas…
Coma lu mieus paigrans, s’estaía au 24 bis plaça dau XVen Còrs, au darrier plan de l’immòble. La veíi sovent quora anavi manjar a cò de ma maigrana. Mi regalava esquasi totjorn una botelha de limonada que sortia de la sieu glaciera. Avia sempre un mòt gentiu per ieu ò un compliment a mi faire. Li plasia de mi parlar, ela que non avia ne enfant ne familha. Avii arremarcat qu’avia de cais ai mans e un jorn m’encalèri a li demandar lo perqué.
Mi diguèt que travalhava a la bièrra RUBENS en lo quartier RIQUIER e que lo sieu travalh èra de tapar li botelhas a mans la jornada tota. L’embotilhar automatic non existia encara a n’aquesta epòca. Un travalh d’òme mas qu’avia acceptat per si ganhar doi sòus de mai en fin de mes.
Emparèri a legir francés ò esquasi en liegent cen que l’i èra escrich sus cada botelha : « Grâce à la mise en œuvre de procédés techniques nouveaux, cette limonade répond aux exigences les plus impérieuses de la SANTE PUBLIQUE… ». En mai Madama Marie coma una bòna part dei 200 obrieras e obriers faía lu tres-uech e li arribava de travalhar de nuech. De còups que l’i a, regalava a mon paigran un litre de bièrra, es ensin que descurbèri un jorn lo mieu premier mesclat : bièrra e limonada.
Madama Marie travalhèt a la RUBENS fins en lo 1967, annada que l’usina barrèt li sieu pòrtas. Après aquela data plus de bièrra e de limonada RUBENS, pas mai que de « Bagnanas »(1). Madama Marie pilhèt la sieu retirada e ieu venguèri magistre.
De temps en quora ai una pensada per aquesta frema que sabi ren ò esquasi d’ela, pas manco lo sieu nom de maion mas que mi volia ben. N’en va dei remembres coma dei gents, emb’au temps, s’en van au pantais de la nòstra memòria.
Joan-Pèire BAQUIÉ lo 15 de febrier dau 2024.
(1) granulés effervescents citronnés qui ajoutés à l’eau « mouillaient le nez».