I – Rapòrt d’activitats de l’annada 2006 presentat da Joan-Pèire BAQUIÉ, President sortent a l’Acampada Generala dau 20 de genoier dau 2007 (Niça)
Cars amics e sòcis,
L’annada 2006 foguèt marcada, tra autre, per la fèsta dei 30 ans de IEO-06 a Grassa lo 28 d’octòbre. Vos vòli toi aremerçiar, sòcis e associacions afrairadi. Cadun li a participat emb’au sieu gaubi per faire d’aquesta manifestacion una capitada. Mai de 200 personas li an participat. D’elegits son venguts nen trovar e citerai de’n premier e per memòria Michèle TABAROT, deputada de la 9ena circoncripcion, cònsa dau Canet, que s’èra facha rapresentar, Jean-Pierre LELEUX, cònsol de Grassa, Conselher Generau ; André ASCHIERI, cònsol de Moans-Sartòu, Conselher Regionau ; Marc MORINI, cònsol de Drap ; Maló GOURDON, ajoncha a la curtura de Moans ; Thierry LAUTARD, conselher municipau de Grassa, ancian conselher Generau, Joan DIGANI, conselher Municipau de Drap… Aquò es la pròva que siam pilhats au seriós per lu politics.
Siáu estat fier dau travalh complit en aquesta jornada d’aniversari. Encara un grand merci en toi.
De seneca a drecha : La clavairitz : Daniela OLIVERO, lo secretari : Andrieu SAISSI, lo president Joan-Pèire BAQUIE e lo President de l’Agora Nice-Est : Jean-Louis LEBON
Remercii tanben l’Agora Nice-Est e lo president Jean-Louis LEBON (aquí present), per lo prest d’aquesta bèla sala, en un bastiment nòu qu’avèm esperat despí d’annadas e toi aquelu que si son desplaçats per l’A.G. qu’es un moment fòrt de la vida d’una associacion.
V’auguri segon la tradicion « una bòna annada 2007 ben granada e ben acompanhada », per vautres e li vòstri familhas. Merci en toi per lu vòstres vots de bòna annada e d’esper per 2007.
Vequí lo rapòrt d’activitats per l’annada 2006
1° Li jornadas « Descuberta dau País » :
Aquest an n’avèm pas fach. L’arregretam perque son sempre l’ocasion de viure de moments d’amistat, de convivialitat, de tèisser de liames en lenga a l’entorn d’una sortida curturala. Es una tòca importanta de l’IEO. (Cau dire que siam estats sobrecargats rapòrt a l’organizacion dei 30 ans de l’ieo-06. Per 2007 siam a organizar la dimenchada de Besièrs lu 17 e 18 de març (mas d’aquò ne’n tornerem parlar dins lu « projècts ».)
2° Lu ataliers de la seccions :
– Lu quatre cors de lenga setmaniers recampan sempre totplen de monde 90 personas ( 73 en 2005, 65 personas en 2004).
Per memòria citerai lo cors de Sant Jaume (37 escolans marcats) aqueu de la Còla (18 escolans marcats), aqueu de Montaurós (10 escolans marcats) bailejat da l’amic CHABAUD, aqueu de Niça (25 escolans marcats). Merci encara un còp ai professors e ai escolans fedèls.
La demanda es importanta, mas coma lo sabetz mancam de professors. Per parlar basta de Niça dins l’atalier de lenga son mesclats novelaris e confirmats e aquò paua problèma.
– Lu ataliers de danças populari d’òc recampan a Grassa cada 15 jorns toi lu afogats dei baletis (25-30 personas) sota la direccion de Choaseta GANDOLPHE e Maria Crestina BRAVET d’una part e Maria-Jousèp CARRERE e Joan-Pèire CHIAPELLO de l’autra, en alternança.
Aqueu de Niça que recampa una dozena de persona, un còp cada tres setmanas a l’Agora Nica-Est. N’aprofiti per remerciar Choaseta GENTI animatritz d’aquest atalier (per la sieu paciença a n’emparar a balar la Mazurca).
– Aquest an avèm dubert a Niça un atalier de teatre bailejat da Joan-Pèire SPIES e que recampa 6 a 8 personas. L’atalier si debana un còup cada tres setmanas. Devi dire qu’avèm doi pichoi, Luna (7 ans) e Bertin (11 ans) qu’encantan lo sieu professor (Aquò leve ren ai adults que segon l’atalier). Siáu estat espantat tanben per lo travalh teatrau e d’escritura dei sòcis de Grassa, e mi siáu mes a pantaiar d’un autre atalier teatre, a grassa aquest (mas d’aquò ne’n parlerem après lo discors, se lo voletz ben).
LO GRAMON cèucle locau de l’IEO-06 a Niça :
Coma lo sabetz, LO GRAMON cèucle locau de l’IEO-06 participa tanben a l’organizacion d’un festenau inter-curturau despí 11 ans a l’Agora Nice-Est. Aquesta annada rapòrt au cambiament d’estructura e de luec avèm pas poscut encara lo faire. Aquest festenau si debanerà lo divendre 23 de febrier embé MAURIS, Aurélie PEGLION e Serge PESCE que diràn e canteràn lo poèta Alan PELHON dins l’espectacle « Per Esclapar » e la contairitz Annie LALIGANT, sòci de l’ieo-06 que conterà en francés e en niçard . Avèm tanben participat a la « Prima de la Poèsia » a l’Agora Nice-Est. Vòli aremerciar lo cantaire Mauris, sòci de l’ieo-06, que ven per nen faire cantar dau temps dau cors de lenga e Giacomino GENTI per la sieu conferença-diaporama sus la « Baia » de Rore e Sant Pèire en Val Varaita.
3° L’ensenhament
Per nautres es un sector clau. Coma lo diguèri l’an passat sostenem tant l’Ensenhament Public coma li Calandretas.
Siam mai que deçauput per la politica de l’Estat rapòrt a l’ensenhament de l’occitan. Per 33 departiments dau domani occitan, la chifra dei pòstes au CAPES d’Occitan-Lenga d’Oc es de 4, coma l’an passat. Dins lo primari sabem que la conselhera pedagogica pilha la retirada e sabem pas, au jorn d’ancuei, se quauqu’un la remplacerà ò se lo pòste serà barrat ( si devem de segre l’afaire).
La Calandreta de Drap contunha la sieu draia e lo sieu espandiment (per la quinta annada). En defòra de la classa materna (Magistra Florença BUATOY) , li es un cors adults a Drap (Animator Joan-Pèire SPIES, finda sòci de l’ieo-06). Bessai, se la chifra dei pichoi lo permete, si pòu esperar una contractualizacion dau pòste d’ensenhaire en setembre d’aquest ‘an ò genoier de 2008, coma es estat fach en 2006 per la Calandreta de Gap.
4° La creacion :
Aquest an l’ieo-06 a publicat un an de Ressons d’Aquí. Un pròpi bèu libre de cronicas grassenqui per la maja part. Es un travalh colectiu, l’avèm vorgut ensin. Avèm vorgut faire veire ai lectors qu’a l’ieo-06 li es un potenciau de gents qu’escrivon. Ancuei s’avesinan dau Resson 80 (80 setmanas d’escritura), e avèm da besonh de vautres encara per alimentar la nòstra cronica sus « Nice-Matin ». Vos convidi adonc a chifrar, a pantaiar, a escriure en lenga, lo passat Grassenc de segur, mas sobretot l’actualitat, la vida au jorn d’ancuei per faire veire que siam de fremas e d’òmes que vivon la sieu lenga au sègle XXI e que se lo provençau èra la lenga dau papet es tanben la nòstra. Vòli aremerciar Andrieu SAISSI au nom de toi, per lo sieu travalh de mesa en forma dei « Ressons » (qu’es pas un pichin afaire) e dau travalh de ligason que fa embé Nice-Matin.
Dins la mesura dont lo premier recuelh si serà ben vendut, avèm lo projèct de ne’n faire un segond embé l’argent dau premier (avèm encara de Ressons da vendre).
La difusion de la produccion occitana :
Coma cada annada es lo festenau de Moans-Sartòu au mes d’octòbre que dona l’ocasion la mai grana d’escambiar emb’au monde que visita lo nòstre estand, de si faire conóisser e de vendre la nòstra produccion. Rapòrt a l’an passat avèm un pauc mai vendut e ne’n siam contents. Merceji toi aquelu, numerós e volontós, qu’an tengut l’estand au festenau de Moans.
5° La vida de la seccion :
Eravam 164 sòcis a l’IEO-06 en 2006 (124 en 2005 ,135 en 2004). La chifra deuria montar encara en 2007, que lo sector de Niça en bastison, es fort d’un trentenau de personas noveli e de doi associacions afrairadi en mai (« Si canta si di » e « Alpharmonia ») Doi autri pican a la pòrta : «La Dralha » de Coarasa e lo grop de musicianas « Occitaniss’ ». 12 associacions que rapresentan mai de 2 500 personas.
Lo burèu s’es acampat 5 còps a Niça e a Grassa de maniera regulara en mai de l’AG de l’IEO lo 21/01/06 ; lo 11/03, lo 18/05, lo 24/06, lo 09/09, lo 16/12. Devi mercejar lu membres dau burèu per la sieu ajuda. Avèm participat a l’A.G. dau CREO-Provença (lo 18/11 a s’Ais de Provença).
6° Li nòstri relacions emb’ai associacions amigui :
La sinergia tra associacions a encara ben fonccionat aquest’an . La Calandreta de Drap, Alp Harmonia, l’Escomessa, Piada Deliura, Si canta si di, Cardelina, Cantar lo País a l’escòla, lo CCOc-País-Nissart, an participat de maniera activa ai 30 ans de la nòstra associacion. Que ne’n sigon encara aremerciats. Avèm publicat en decembre un article dins la revista « Ou Païs Mentonasc » de la SAHM, autra associacion afrairada. Avèm participat finda a una serada organizada per l’associacion dei « amics dau vielh vilatge de Sant Laurenç » associacion afrairada a l’ieo-06 (avion organizat una serada de cants e de danças occitans embé mai de 300 personas). Lu escambis son estats mai numerós que l’an passat sobretot rapòrt au site qu’avèm creat. Metem en rega tot cen que tòca a la vida dei associacions afrairadi.
7° Lo site de l’IEO-06 sus la telaranha
Despí lo mes de novembre dau 2004, l’ieo-06 a lo sieu site http://ieo06.free.fr/ . Siam passat de 492 articles escrichs l’an passat a 784 aquest an. Mai de 900 messatges son estats mandats per d’internautes sus lu foroms ò en respòstas a d’articles mes en rega. Siam liejuts dins lo monde entier (mai de 85 000 personas, dins un centenau de país, an liejut 180 000 pàginas (103 000 aquest an, 73 000 pàginas l’an passat) De messatges de simpatia e d’encoratjament arriban cada jorn.
(Ai besonh de l’ajuda de quauqu’un per la gestion dau site. Mi prepausi de formar aquesta persona, qu’aquò demanda gaire de temps de formacion. Lo site repausa sus un 5-6 redactors, que mi mandan d’articles e de fòtos mas siáu solet a metre aquò en forma per lo site.)
Aquelu que recevon pancara lu articles de l’ieo-06 sus la telaranha si porràn marcar per fins que li mandessiam tota l’actualitat occitana.
8° Lu projècts
– La sinhaletica bilinga a Drap : Avèm en mai dei activitats tradicionali ja citadi, lo projèct d’una sinhaletica bilinga per la vila de Drap. Lo projèct es ja ben avançat. Farai una conferença-diaporama lo dimarç 30 de genoier a la sala M.Thorez, en presença tra autres, dau cònsol Marc MORINI e dau consèu municipau. 1 500 desplegants seràn estampats (emb’au logo de l’ieo-06) per explicar au public lo nom dei quartiers e dei carrieras e la sieu correspondança en francés (tot lo monde es convidat a li venir).
– La manifestacion de Besièrs : Coma lo sabetz lo 17 de març, li serà la granda manifestacion de Besièrs per la lenga occitana. Coma en 2005 a Carcassona l’IEO-06 si pensa d’organizar una dimenjada lu 17 e 18 de març. Cau si mobilizar per aquò faire. Partirem coma en 2005, embé doi carris (se lo monde respònde a la nòstra chamada). Avèm ja pilhat lenga embé lu carris Ponsot e avèm mai d’una propòsta per la jornada dau diménegue 18. (Laisserai totara la paraula au nòstre amic e sòci Marcèu MANCINI per mai de detalhs). Vos demandam de ne’n parlar au vòstre alentorn per fins que l’IEO-06 sigue ben rapresentat en aquesta manifestacion festiva. (Mi pensi que aquelu que venguèron a Carcassona an encara la tèsta clafida d’imatges d’aquesta dimenjada e si faràn pòrta-paraula dau nòstre messatge pròche aquelu que li èran pas.)
II – Rapòrt morau :
Coma venetz de l’audir dins lo rapòrt d’activitats, l’annada 2006 foguèt rica d’eveniments, per lo nòstre travalh, li nòstri recercas, li nòstri creacions leterari, li nòstri activitats…
Avèm marcat de ponchs embé per exemple, la cronica « Resson d’Aquí » dins « Nice-Matin (Grassa) » que socializa la lenga pròch lo grand public, la publicacion dei Ressons d’Aquí (embé l’Editor Tac-Motifs des Régions), la dubertura d’un atalhier de teatre a Niça ò lo site de l’ieo-06 que contunha d’espantegar li idèas de l’ieo-06 en aquò nòstre e dins lo monde (784 articles en 26 mes).
Mas coma lo diguèri l’an passat mancam encara de monde per assegurar la releva, de personas formadi, cen que si sònan de « quadres ». Avèm un dever de formacion devèrs lu autres e d’auto-formacion, toi tant que li siam.
Aquest an, siatz estat mai numerós a pilhar de responsabilitats e a vos engatjar dins la vida de l’associacion. Vos remercii d’aquò e vos convidi a faire parier en 2007 qu’avèm un apontament, un rendetz-vos da pas mancar embé Besièrs lo 17 de març. Cau si mobilizar, faire venir de monde, encara mai qu’en lo 2005 a Carcassona.
Andrieu, qu’es un dei cepons de l’ieo-06, pensa a la sieu retirada en tant que secretari de l’ieo-06. Nen fa demanda de trovar quauqu’un per lo remplaçar d’aquí doi ans. Andrieu si prepaua de formar lo sieu successor, aquest an li serà adonc un pòste de secretari-ajonch creat au burèu per fins de si metre au fiu e de lo poder remplaçar lo moment vengut. (Jaume PIETRI, reire president de l’ieo-06 demanda a èstre remplaçar au C.A. de l’ieo-06 per de rasons familiali.)
Cadun si deu pauar la question : « Que fau, que pòdi faire per ajudar l’associacion aquest an ? »
Lu burèu s’acampa un còup cada doi mes, mas es pas un burèu barrat, avèm da besonh de tot lo monde, basta ne’n faire la demanda e seretz lu benvenguts ai nòstri acamps.
Farem tanben de radunanças especiali per organizar lo desplaçament de la nòstra associacion a Besièrs.
Vodrii aprofitar d’aquest apontament per vos dire (coma lo 28 d’octòbre dau 2007) que la nòstra lenga es amenaçada perque la trasmission ai generacions futuri es pas plus assegurada. La lenga es de mens en mens emparada en l’educacion nacionala que fa pas lo sieu travalh de servici public (4 pòstes de professors au CAPES d’occitan-langue d’oc per 33 departiments), que au nivèu dau primari li es un mieg-pòste de conselher pedagogic « Lenga e Curtura Regionali » (dont ni a 3 per la mùsica e 2 per lu arts plastics).
Lu tèxtos de l’Educacion Nacionala precisan que lo bilingüismo precòç es un « atós pedagogic e curturau » per lu pichoi. Quant li son d’escòlas bilingui en lo 06. Minga. Mas lo sabètz que la demande existe, li evaluacions per aqueu tipe d’ensenhament son mai que bòni. Alora perque lu tèxtos son pas aplicats ? Perque la demanda sociala es pas presa en còmpte ?
L’Estat Francés si fa pòrta paraula, en Euròpa e dins lo monde, de la diversitat lingüística e curturala (cf. : discors dau President Jacques Chirac a Anòi). L’absença d’una legislacion positiva condamna la nòstra lenga.
Lo Parlament ven de firmar l’adesion de França a la Convencion de l’Unesco per la diversitat curturala, si ve ben que li bèli paraulas dei governants son pas messi en practica en lo nòstre país, dins la vida dau cada jorn.
Valorizar la diversitat dau monde comença aquí, embé la lenga d’òc : lo niçard, lo provençau.
L’Article 2 de la Constitucion, tau coma es, es una arma contra l’occitan e li autri lengas de França, demandam la sieu modificacion per fins que li lengas de França sigon pas fòrabandidi per aqueu tèxto.
En Espanha e en Itàlia la nòstra lenga a un vertadier estatut, es reconoissuda coma cò-lenga nacionala.
En Europa, soleti França e Turquia an pas ratificat la carta dei lengas regionali e minoritari qu’es una plata-forma a minima per l’espandiment dei lengas de França.
A l’IEO, travalham per la reconoissença de la nòstra lenga e la sieu utilisacion dins la vida publica (exemple : signalitica bilinga) e ben segur per lo restabliment de la trasmission familiala. Es aquò que volem.
Lo 22 d’octòbre dau 2005, eravam 12 000 a Carcassona, a manifestar per dire de « òc » a l’occitan. Aquò s’èra pas jamai vist per una manifestacion curturala. Lo 17 de març farem tornamai audir li nòstri votz a Besièrs. Lo farem embé fòrça per fins que vive la nòstra lenga. Aquesta manifestacion coma aquela de Carcassona serà pacifica e festiva. A l’IEO avèm lo sens dau dever e dei nòstri responsabilitats pròch lu sòcis e lu poders publics.
Començam de rescontrar un moviment de simpatia en la populacion e d’unu elegits an començat a pilhar la mesura de la nòstra demanda curturala. Siam de mai en mai numerós a demandar una vertadiera presa en còmpte de l’occitan. Esperam d’èstre audits. Es lo vot que fau ancuei per fins que contunhe a viure la nòstra lenga.
E per acabar dirai que toti li demandas exprimadi per l’IEO dins lo domani de l’ensenhament, la creacion, lu mèdias e la vida publica an per tòca de crear un contèxto favorable a la recuperacion de la lenga, au restabliment de la transmission familiala e au desfolopament dau biais de viure portat per la curtura e la lenga occitani.
Aquesti demandas s’adreiçan ai colectivitats locali ( comunas, comunautats de comunas, despartaments, regions) e a l’estat. Cadun deu pilhar en carga cen qu’es de la sieu responsabilitat.
Es a l’Estat d’adaptar la sieu legislacion.
La nòstra accion a per amira la preservacion de la diversitat culturala e lingüistica e demanda lo respècte dei drechs de la lenga occitana.
Podetz comptar sus l’IEO per desfendre lu vòstres drechs lingüistics e culturaus coma sabem que podem comptar sus de vautres.
Vos remercii de la vòstra atencion e vos demandi de votar per aquest rapòrt d’activitats e aquest rapòrt morau.
Niça lo 20 de genoier dau 2007
Joan-Pèire BAQUIE President sortent de l’IEO-06