Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, li a mai de dètz ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 21 mars 2009
en lenga nòsta
Lo Coguou
Per l’Agachaire
Per un còp, lo calendier republican celèbra una fèsta que tot lo monde conoisson, e que se compren d’un biais evident. Aqueu 21 de març, sovent promier jorn dau printemps, es pereu lo Primidí 1er de Germinal, e la fèsta dau jorn es aquela de la « Primevère », que li diam nautres (coma pereu dins tot plen de païs d’oïl) lo Coguou.
Mai perqué aguer donat aqueu nom d’aucèu a una flor ? Es qu’autre temps lei gents, qu’entendián lo coguou de luenh mai que lo vesián gaire, s’èron imaginats qu’aquel aucèu de la prima èra jaune, coma lei flors que marcon pereu la venguda d’aquela sason, e adonc aquelei flors li avián dich de « coguous »…
Dins lo meme crèire, n’i a que li avián mes un nom encar pus brave a nòstei floretas : li disián de « braias de coguous » ! Sabo pas se podètz vos imaginar un coguou embraiat coma aquò, mai de lo veire ansin, s’un còp arribava, les autres aucèus se devián banhar lo nis dau rire…
Amb aquò, dins d’unei regions, tant de Provença coma d’autres païs d’òc, an feminisat la flor daurada e li meton de coguoula, de cocuda, quand es pas, coma en Lemosin, de coiòla…
Dins d’autres endrechs, que bensai l’i avián agut vist de coguous de pus pròchi, li disián d’un biais ben pus polit de primadèla, ò de prima-bèla. Mai en lenga nòsta, n’i a sempre per totei lei gosts…