Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, assenhalam qu’aquesta cronica de « La Provence » a mai de dètz ans. Òsca !
Chronique pour ce samedi 28 juin 2008 en lenga nòsta
Lo jorn dau volame
Per l’Agachaire
Decadí 10 de Messidòr : jorn dau Volame (en francés : « la faucille »). Dins lo nòrd de nòste despartament, es puslèu lo volam, dinc lo sud l’olame (oulame, aulame…).
Aquela aisina es encar pus vièlha que l’epòca neolitica : dejà avans, l’òme aviá imaginat de tancar e pegar de lamas de peirard dins de bastons fenduts, drechs ò tòrts, per segar d’èrbas sauvatjas…
Lei volames de nòstei grands èron de fèrre, e sovent s’estujavon dins una badòca per n’aparar lo talh, e pas se blessar. Per pas se ne’n talhar lei dets en seguent, rintravon sei quatre lòngs dets de l’autra man dins de « dedaus » de cana, sovent estacats l’un a l’autre amb una ficèla, per pas lo cercar dins lei restobles s’un tombava.
Ben entendut cada dalhaire ò segaire aviá penjat a sa cencha una bana (un « culhier » quand èra de metau) onte sa pèira d’amolar èra gardada dins una ponhada d’èrba banhada.
Ara qu’es estat conservat lo pus sovent per decorar una paret ò una chaminèia, lo nom s’ei gardat dins aqueu d’una salada : lo sautolame, que sa fusta dura lo fasié sovent sautar (lei dedaus, aquí èron pas de rèsta !).
Autre tèmps, tot plen de provèrbis lo citavon. Per parlar de quauqu’un ò de quauqua ren de tòrt l’òm disiá : « Ei drech coma un volame ! »… O d’un feniantàs : « Es en fatiga coma lei volames a Novè… »