Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de dètz-e-sèt ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica per aqueu dimènegue 04 de genoier dau 2015 en lenga nòsta
Per l’Agachaire
Un 18 de janvier
De qué s’es passat a Manòsca en 1516, lo dètz-e-uech de janvier (qu’a l’epòca li disiam de genoier) ? Benlèu ren, bensai un eveniment que ne’n sabèm pas ren, mai que se n’ei despuei fòrça contat, emai escrich.
Siam pasmens segurs d’una causa, es qu’aqueste jorn d’aquí lo rèi Francés Promier, tornent d’Itàlia ont aviá guerrejat (a Marinhan l’an d’avans, coma tot lo mond o saup), s’arrestet a Manòsca. Un escrivan locau, Colombi, dins una istòria manosquina en latin estampada en 1662, cònta aquí dessús una anecdòta, probablament inspirada de « L’Heptameron » de la rèina de Navarra, publicat au sègle d’avans.
Segon son dire, lo rèi fuguet recebut per lo promier cònsol de la ciutat que sa filha, fòrça bèla, li ne’n presentet les claus segon l’usatge. Mon Francés la regardet amb una atencion que disiá pron sa pensada. (Sembla que, dins l’istòria de França, lei Francés son de braves pistachiers, mai bota…) Totjorn es que, per pas abandonar sa vertut au rèi (qu’auriá gaire poscut li dire de non), assaget promier de se mascarar la cara ambé de bordilhas, mai aquò la gardava pasmens polida. Adonc, botet de soupre sus de carbons, e se tenguet lo morre sus lo fum tant que fuguet pas descarada. E, coma escriguet puei Mistral dins Calendau : « Lou rèi, Dison, plourè ; mai de Manosco L’antique ounour mountè d’uno osco. »
Jean-Yves ROYER
