Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de dètz-e-nòu ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronicas, dau 3 de julhet de 2016 en lenga nòsta per l’Agachaire
Dimenge
Perqué parlar de dimenge encuei e pas un autre còp ? Es que siam lo 3 de julhet e que lo dimenge, aquò ei son anniversari ! E òc : lo dimenge a agut naissut, fai 1695 ans d’aquò !
Pasmens, l’idèia de se pausar un jorn de la setmana èra ben pus vièlha. Sabèm que, dins la Bíblia, quand Dieu aguet passat sièis jorns a crear lo monde, tot Dieu qu’èra se sentet lo besonh de s’arrestar un pauc. E ben entendut lei gents qu’avián inventat aquela istòria vouguèron far parier, per mostrar que l’i cresián. Mai per elei, aquò tombava lo dissabte : sabbat, que li diguèron.
Quand dau dintre dau judaïsme naisset lo crestianisme, lei sòcis de la novèla religion, per se destriar de l’anciana, faguèron resquilhar lo jorn de pausa a l’endeman. Aquò se faguet a cha pauc, jusqu’au 3 de julhet de 321 que l’emperaire Constantin acabet de lo legalisar.
A l’epòca li disián lo jorn dau Soleu que, segon lo nombre des planètas conoissudas alora, que caduna aviá son jorn, èra celebrat per tot lo monde. Mai desenant, per puei pas faire tròp pagan, li metèron lo jorn dau Senhor : « dies dominicus », qu’a donat nòste dimenge.
Ara, per ieu, lo dimenge est totjorn estat associat a un trauc… D’abòrd que, de pichòt, quand empassavo de traviòli, me disián : « Tè, a passat per lo trauc dei dimenges !… » E me demandavo de qu’èra aqueste trauc…
Jean Yves ROYER