Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, li a mai de dètz ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 28 mars 2009 en lenga nòsta
La Jonquilha
Per l’Agachaire
Fin finala, lo calendier republican aviá sa logica : tòrna celebrar encuei, octidí 8 de Germinal, una autra flor, tant jauna coma printanièra : la jonquilha.
Ailàs ! Siáu quasiment segur que siatz pas gaire d’aguer dejà agut vist una vertadièra jonquilha sauvatja, coma n’i a (mai dins tant pauc d’endrechs !) dins nòstes còlas provençalas….
Es una pichona floreta nauta coma lo det, gaire pus larga qu’una margarideta, color d’evòri mai que d’òr, amb un pichòt embut, gaire pus espés qu’aqueu d’una flor de mai e roge coma lo sieu, mai que tot aquò sente qu’embauma !… Vènon sovent per doas ò tres ensems, e quand n’avètz trobat una, siatz segurs que n’i a tota una familha a l’entorn. Alòr metètz-li lo nas dessús, respirètz ben, e laissètz o tot ont es…
Quauqu’un qu’a vist dins sa vida qu’aquelei gròssas florassas jaunassas, que t’an un embut tant jaune coma elei, e tant grand que te podriá servir per engranar un garri, e tota sa familha se fau, saubrà jamai ce qu’es una jonquilha…
Aquelei de segur, jaunas d’en cò de jaune, son de flors de coguous. D’alhors, ei just aqueu jorn d’aquí qu’un promier menistre que li disién Juli faguet votar, en 1882, una lèi sus l’ensenhament que sabèm tot lo ben que faguet ai lengas de França. Quand parlaviam de coguous…