Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, assenhalam qu’aquesta cronica de « La Provence » a mai de dètz ans. Òsca !
Chronique pour ce samedi 22 mars 2008 en lenga nòsta
Lo darrier « Pelós »
Per l’Agachaire
Aquesta setmana, la França enterrava son darrier « Pelós » de la Guèrra de 14. Se sonava Ponticelli, e èra un Italian… Dins lo temps que siam, onte « l’estrangier » ei vengut la figura de quauqu’un que fau se despachar de garçar defòra s’a rintrat, e empachar de rintrar se o vouguèsse, vaquí una bèla leiçon que nos dona l’Istòria !
E se vos disiáu que la maja part d’aquelei sordats que se son batuts per la França , entre 1914 e 1918, èron d’estrangiers ? Parlarai pas aicí dei Legionaris coma Ponticelli. Oblidarai encara mens totes aqueles tropas vengudas de nòstes Coloniás, que l’òm comença a pena de s’avisar de l’injustícia que li fuguet puei facha, toquent ses pensions de Guèrra. Encara que tot aquò comença a faire dejà pron de monde.
Mai les autres ? Quant n’i aviá au Frònt qu’èron pas «d’estrangiers dau dedins » ? Cu saup encuei que totes aqueles païsans, levats de sa tèrra de Bretanha, dau Païs Basco ò dau monde d’òc, e pereu de tant de províncias d’oïl, parlavon pas francés, mai sa lenga, còrsa ò picarda ? N’avián bensai aprés un pauc, de la lenga de París, a còps de punicions divèrsas (que sovent serián ara qualificadas de « torturas »), aquò dins lo gaire de temps qu’avián passat a l’escòla ; mai un còp dintrats, e pron lèu a l’epòca, dins lo monde dau travalh, s’èron despachats de l’oblidar…