Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, li a mai de dètz ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 14 novembre 2009 en lenga nòsta
Lo Jorn de l’Arangi
Per l’Agachaire
Siam lo Quartidí 24 de Brumaire, e lo calendier republican dedica aqueste jorn a l’arangi. Vaquí una frucha cultivada sus la còsta provençala tre lo sègle XIII, e que puei arrestet pas de se desvolopar.
Per exemple, les còmptes d’una proprietat d’Olliolas nos ne’n mòstra per 400 florins en 1491, e pus de tres còps mai en 1516 : « Item, tos los ans, d’arangels, florins mille et cinc cens ». Au sègle XVI ne’n vesèm de’n pertot en Provença, jusque dins lo païs naut. Ansin, a Forcauquier en avost de 1533, se serve « d’aranges, tant de vespre que de matin » per « lo grant president d’aquest pais de Provenso ». A Mana, en decembre de 1537, « monsenhor d’Aupeda, coselhier a la cort dau parlament d’Ais » se vei porgir d’abòrd « 50 aranges », puei « ½ gros de aranges per lo sopar dau dit ».
Ai agut parlat mai d’un còp de sa plaça dins nòstes tradicions, mai m’aviso qu’ai jamai ren dich dau « vin d’arangis ». Ei benlèu pas necite, mai apondrai just que ma grand, quand lo fava ambé de vin blanc ò rosat a la plaça dau roge, li disiá de « vin de marqués ». E qu’una tanta qu’aviáu utilisava per aquò ren que lei gruelhas, tant amaras coma doças, e ne’n torreficava d’abòrd leugierament una part. E que de tant bòn, n’ai jamai gis tastat…