Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de dètz-e-nòu ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronicas, dau 08 de genoier de 2017 en lenga nòsta per l’Agachaire
L’Epifania
Vaquí lo nom de marcat encuei sus totei nòstes cartabèus, dins una lenga ò dins una autra. Li diam puslèu lo Jorn dei Rèis, e pas gaire de monde sabon de qué vòu dire aqueste mot, ni d’onte vèn aquela fèsta, qu’ara caup plus gaire de dimension religiosa.
D’autant que dins lo crestianisme l’Epifania tomba dotge jorns après la naissença de Jèsus, valent a dire lo sièis de janvier !… Mai en França, despuei 1802 (rapòrt au Concordat, qu’aviá gardat que quatre fèstas religiosas oficialas), se vai celebrar lo promier dimenge après lo Promier de l’an.
En grèc lo mot voliá dire « manifestacion », format sus de radicaus que sa significacion èra a pauc près « que luse dessús ». Mai de qu’es que se manifèsta ò luse au jorn que siam ? E bè tot simplament la lutz, qu’ei lo moment que se vei tornar començar de crèisser, causa de lòngtemps remarcada.
Dau temps dei Romans, començavon aquelei celebracions, lei Saturnalas, au jorn lo pus cort de l’an, e fasián tirar puei ambé lei Sigilàrias, que s’acabavon ambé de taulejadas. Aquí, dins d’ostaus decorats de vèrdura (agreu, verdboisset, visc, garlandas d’eurre), manjavon una còca ò una mena de fogassa onte i aviá dedins una fava. Aqueu que la trobava èra sacrat Rèi de la Taulejada, e aviá lo drech de distribuir de gatges e de donar d’òrdres calucs a totei les convidats…
Jean Yves ROYER
