Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 24 de junh dau 2018 en lenga nòsta per l’Agachaire
Lo Romaniu
Aqueste Sextidí 6 de Messidòr, lo calendier revolucionari celebra lo romaniu. Vaquí una planta dei mai conoissudas, e utilisada despuei l’Antiquitat dins nòstei regions.
D’autant qu’aicí, l’emplegaviam un pauc per tot, e per qué que siegue, coma o mòstra aqueu recuelh dau sègle XV : « Per tota malautia. Pren la folreta del romanin e lia-la en un drap e fai-la coire en aiga trò que sia mermat (demenit) per meitat, e pueis estuja aquela aiga, e beguda, val a totas las malautias del còrs de l’òme ò de femna, mas que la use. » La fin es un pauc evidenta : se l’òm se ne’n serve pas, risca pas de faire efiech !
Encuei, pensariam pas de tot segur a ne’n prendre de banhs de pès per lei fortificar ! Mai autre temps que si : « Item, las rasitz de romanin bulhidas en vinagre, sian ne lavats los pès, e auràs-los fòrts e ferments tots-temps. »
Una autra utilisacion, que nos vendriá pas nimai en tèsta, es aquela de dentifrici : « Item, carbon de romanin liat en un drap vert (tot nòu) e se’n frega las dents, las tendrà bonas e sanas tots-temps. »
Una autra, que comprenem mielhs, es aquela per ben dormir sensa marrit pantais : « Item, fuelhas de romanin pausadas jos lo liech, e gardarà-te de far mal sòmi. » S’endormir en sentent l’odor dau romaniu, de tot segur que deu èsser fòrça agradiu, e pròpri a t’empachar tot mausòmi…
Jean Yves ROYER
