Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e tres ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 07 de març de 2021 en lenga nòsta per l’Agachaire
Un sèt de març
Eriam pròchi Roma lo 7 de març de l’an 161. Aqueu jorn d’aquí passava l’emperaire Antonin lo Piós. L’afaire semblariá de pas gaire nos interessar… E pasmens ! N’i a tant qu’an escrich qu’èra mòrt d’una indigestion de banon, qu’es ara una mena de veritat istorica…
E bè nani ! Aquela craca l’ai vista nàisser en dirècte, un sera de la fin des annas cinquanta a Mana. Pèire Martèu donava una conferéncia sus aquelei Romans, qu’en Provença li devem tant, e parlet de la mòrt de son piós d’Antonin, en fent lo racònte que Capitolin n’escriguet. N’èra l’encausa, disián, un fromatge des Aups qu’aviá manjat la velha ambé tròp d’aviditat ; la nuech ne’n raquet, la fèbre puei lo prenguet, e passet pas la jornada. Aquí lo Pèire, per galejar coma o fava de lònga, apondet : « De tot segur que deviá èsser de banon !… » S’estraceriam totei, mai n’i a que o creseguèron, ò trobèron just l’istòria amusanta, e la tornèron contar. Quauques annadas puei, èra tenguda per vertadiera…
E pasmens, es segur qu’aqueste fromatge podiá pas èsser de banon. D’abòrd a l’epòca èra pas possible de faire viatjar un produch ansin : lei solets fromatges que lei Romans importavon de luenh èron gròs e fèrmes. E puei quand parlavon de fromatge des Aups, sabem qu’èra una mena de toma de Savòia, que fasián venir de Tarentesa ò dau nòrd de la Venecia.
Jean Yves ROYER