Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, li a mai de quatòrze ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 29 octobre 2011 en lenga nòsta.
La Figa
Per l’Agachaire
La Republica, aqueste Septidí 7 de Brumaire, celebra la figa. Mais anètz pas per aquò faire la figa a la Republica …
Aqueu gèst, que fasiam sovent de pichòts, èra la pus gròssa escòrna, la mai insultanta, que conoissiam. Pièger encara qu’un det ò un braç d’onor, coma dién en francés. Que nautrei lei fasiam en crident : « Tè, mon viech ! » per lo promier, e « Un gròs viech » per lo segond.
Mai la figa, ei ben probable que lei dròlles d’encuei sabon plus ce qu’ei… Fau passar son poci entre l’index e lo major, mostrent la cima dau gròs det a l’insultat.
Esta significacion figurada d’escòrna, que Mistral rapòrta a Rabelais, ei ben pus vièlha en cò nòste. S’atròba dejà a l’entorn de 1150 dins lo Roman de Jaufré. A un moment, una frema crida Jaufré qu’un leprós li a raubat son enfant. Jaufré parte a l’après dau ladre que, puslèu que de rendre lo pichòt, fai la figa a nòste cavalier, e l’i apondent de se la prendre en boca, e en tornent començar mai de tres còps :
“Tenetz,” dis el, “en vostra gola!”
E non l’en fes jes una sola,
Aintz l’en a faichas mais de tres.
Ara, s’avètz pas tot comprés ò se o sabètz pas, fau sacher que, dins aquela gestuala, la figa èra l’equivalent feminin dau « viech »… Qu’a costat d’ela, eu per un òme èra encara tot ren !