Joan-Maria NICOLAÏ, es un niçard « expatriat » a Pesenàs. Sòci de l’IEO-34, es eu que n’aculhiguèt en aquesta vila embé Claudi ALRANC per la nos faire visitar après la manifestacion de Besièrs. Es tanben director de l’ospitau de Pesenàs, e es es-qualitat qu’organiza cad’an un rescòntre tra lu sieus « pensionaris » e lu joves de la calandreta. Vequi lo sieu resson d’aià en lengadocian, un autra vision de la fèsta.
Resson de Pesenàs
un jove de la calandreta e un ancian van far lo torn del fuòc dins lo pargue
Nadal dins la cultura occitana , es encara una fèsta embugada de tradicions ancestralas.
Lo quite nom ven del latin « natalis » en rapòrt amb la naissença de Jésus.
Se la Glésia causiguèt defixar la data au 25 de decembre es per remplaçar la granda fèsta del solstici d’ivèrn, fèsta de la lutz, del renovèl.
En festejant l’arribada de l’enfant coronat de lutz, festejam lo retorn del solelh.
Es segurament aquesta lutz aquesta calor que retrobam dins la tradicion d’òc del cacha-fuòc : lo patriaca de la familha, acompanhat per lo mai jove, dèu pausar una busca dins la chimenèia, de preferencia de fruchièr (un bòsc que cramarà tot de long de la serada).
En pausant lo soc dins lo fogal cau l’esposcar de vin cuèch e prononciar :
« Alègre, alègre ! Calenda ven tot ven ben, Dieu nos alègre ! A l’an que ven, e se sèm pas mai que fuguèm pas mens ! »
Es aquesta tradicion de la busca que donat la famosa còca del meteis nom.
Aital, cad’ annada a l’ostal de la retirada un jove de la calandreta e un ancian van far lo torn del fuòc dins lo pargue, ambe la musica , los cants de la populacion, sul ‘agach de la luna.
JM NICOLAÏ
un jove de la calandreta e un ancian van far lo torn del fuòc dins lo pargue
