Vaquí la seguida dei cronicas setmanièras de l’Agachaire dau mes d’avost dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e tres ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 31 d’avost dau 2020 en lenga nòsta per l’Agachaire
Un 23 d’avost
Es un vint-e-tres d’avost que se debanet la batalha de Tagliacozzo. Quand vos aurai dich qu’aqueu vilatge ei dins lo centre d’Itàlia, dins la província de l’Aquila, e qu’aquò se passava en l’an 1268, bensai que veiretz pas encar lo rapòrt ambé l’istòria provençala ? Mai quand vos aurai dich que lo venceire d’aquela batalha èra Carles 1er d’Anjó, còmte de Provença e de Forcauquier, comprendretz que se posquessiam dire concernits.
Ara, de qué fava ailabàs lo tipe ? Tot aquò vèn de sei nòças : aviá esposat la darriera de quatre filhas, que ses tres sòrres èron déjà rèinas. E un jorn que totei se retrobavon a París ambé ses òmes, se Margarida, Alienòr e Sancha s’assetèron sus de trònes, Beatritz, just comtessa, deguet s’acontentar d’una cadiera. O prenguet fòrça mau, e son òme encar mai. Adonc quand lo papa, qu’èra mai en embrolha ambé l’emperaire a prepaus dau reiaume de Sicília, proclamet que ne’n donariá la corona a cu la prendriá, es Carles que se prepauset per o far.
En 1266 a la batalha de Benevent, tuet Manfred de Hohenstofen que n’èra lo sobeiran legitime e dos ans puei, a Tagliacozzo, batet son nebot e eireiter, Conradin. Aquí, au contrari de totei les usatges, lo faguet executar. Carles se posquet dire rèi de Sicília, tant que lei Sicilians lo garcèron pas defòra, après de Vèspras demoradas celèbras.
Un 30 d’avost
Lo trenta d’avost de l’an 1830 (un anniversari facil a se rapelar…) naisset a Beucaire, dins una vièlha familha nòbla, un dròlle que li metèron Francés Maria Anatòli de Roveriá de Cabrièras, conoissut pus tard coma Monsenhor de Cabrièras, cardinau avesque de Montpelhier. E de totei ses pichòts noms, retenguèron soncament aqueu d’Anatòli.
Lòngtemps fuguet just un prèire dei mai reaccionnaris possible. Reialista legitimista (estacat a la branca ainada dei Borbons), li fauguet esperar 1918 per assistir enfin a una ceremònia dau 14 de julhet, mentre aviá sempre celebrat una messa cada 21 de janvier, per l’anniversari de l’execucion de Loïs XVI…
D’unes causas estonantas pasmens rapòrt a tot aquò : la plaça que reclamava per lei fremas dins la Glèisa, que semblariá encara feminista a l’ora d’ara. E pereu sa simpatia per les protestants e lei jusieus. Mai subretot una presa de posicion li vauguet l’apelacion estonanta d’Avesque dei Gus !
Fau dire qu’en 1907, per la revòuta dei vinhairons, quand lei manifestants se retrobèron a 500 000 dins Montpelhier, e que lo prefèct aviá l’òrdre de pas les aculhir per la nuech, Monsenhor de Cabrièras li faguet durbir totei lei glèisas e capèlas de la vila, a començar per la catedrala ! Lo defensèire de la lenga d’òc qu’èra despuei lòngtemps l’aviá mes aquí dau costat dau pòble.
Jean Yves ROYER