Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronicas, dau 3 de decembre dau 2017 en lenga nòsta per l’Agachaire
Lo Cèdre
Lo calendier republican nos mete encuei au Tridí 13 de Frimaire, consacrat au cèdre. Ai ren d’especiau a dire sus aquest aubre ; d’autant que son introduccion, recenta en païs d’òc, a pas agut lo temps de l’integrar a nòstes tradicions. L’aubre èra pasmens conoissut de reputacion, per sa resisténcia au porridier. Ansin Isaac Despuech, dins « Las fouliès dau Sage de Mounpelié » (1636) escriviá : « Vengueren toutes esbays (…) Lou Mont-Liban & son auturo / Et sous Cedres sans pourrituro ».
Mai me ne’n vau tenir ai cèdres que veso despuei totjorn, d’abòrd que la còla qu’estala a ses pès Forcauquier n’es clafida. E aquí caup un mistèri… Aqueles aubres, degun saup despuei quant de temps son estats plantats, ni per cu o fuguèron…
Au començament des annadas 1860, a l’entorn de la cima de la Ciutadèla, plantèron de pins d’Alep. Aquelei, lei vesem puei crèisser e coronar lo siti. Mai a cha pauc, a partir des annadas 1950, se clinon, tombon, e a la fin son abatuts, alevat un parèu. Entre temps, de per dessota an grelhat de cèdres, que ara les an remplaçats, mai que jamai se veson pichòts, sempre esconduts sota les pins…
Ara, fai d’unes ans qu’un amic, especialista de dendrocronologia e qu’aviá lo materiau necite, a poscut lei datar : avián grelhat ais alentorns de 1910. Mais lo coma, lo cu e lo perqué demòron entiers…
Jean Yves ROYER
