Cen que fa una lenga son lu verbos. La mage part dau monde conoisse (ò conoisson) un molon de noms, adjectius, expressions diversi, idiotismes que fan la riquessa d’una lenga… Mas, cen que manca lo mai son lu verbos, la conjugason. Vos porgem aquí un otís per fins que vos ajudèsse en lo vòstre travalh de reconquista de la lenga. Zo ! Emparatz… Un verbo ò doi cada jorn, en gaire de temps serà lèu fach.
LU VERBOS NIÇARDS
Indicatiu
Present :
Èstre : Siáu (Sièu), Siás, (Siès), Es, Siam, Siatz, Son.
Cantar : Canti, Cantes, Canta, Cantam, Cantatz, Cantan (Canton).
Finir : Finissi, Finisses, Finisse, Finissèm, Finissètz, Finisson.
Vendre : Vendi, Vendes, Vende, Vendèm, Vendètz, Vendon.
Imperfèct:
Èstre : Èri, Ères, Èra,Eravam, Eravatz, Èran (Èron).
Cantar : Cantavi, Cantaves, Cantava, Cantavam, Cantavatz, Cantavan (Cantavon).
Finir : Finissii, Finissies, Finissia, Finissiavam, Finissiavatz, Finission.
Vendre : Vendii, Vendies, Vendia, Vendiavam, Vendiavatz, Vendion.
Preterit :
Èstre : Siguèri (ò)Foguèri, Siguères, Siguèt, Sigueriam, Sigueriatz, Siguèron.
Cantar : Cantèri, Cantères, Cantèt, Canteriam, Canteriatz, Cantèron.
Finir : Finissèri, Finissères, Finissèt, Finisseriam, Finisseriatz, Finissèron.
Vendre : Vendèri, Vendères, Vendèt, Venderiam, Venderiatz, Vendèron.
Futur :
Èstre : Serai, Seràs, Serà, Serem, Seretz, Seràn.
Cantar : Canterai, Canteràs, Canterà, Canterem, Canteretz, Canteràn.
Finir : Finisserai /Finirai, Finisseràs/Finiràs, Finisserà /Finirà, Finisserem/Finirem, Finisseretz/Finiretz, Finisseràn/Finiràn.
Vendre : Vendrai, Vendràs, Vendrà, Vendrem, Vendretz, Vendràn.
Conditionau Present :
Èstre: Serii, Series, Seria, Seriavam/Seriam, Seriavatz/Seriatz, Serián (Serion)
Cantar : Canterii, Canteries, Canteria, Canteriam, Canteriatz, Canterián (Canterion)
Finir :Finisserii, Finisseries, Finisseria, Finisseriam, Finisseriatz, Finisserion
Vendre : Vendrii, Vendries, Vendria, Vendriavam, Vendriavatz, Vendrion.
Conditionau Passat :
Èstre: Serii estat, Series estat, Seria estat, Seriavam estat, Seriavatz estat, Serián estat.
Cantar : Aurii cantat, Auries cantat, Auria cantat, Auriavam cantat, Auriavatz cantat, Aurián cantat (Aurion cantat).
Finir : Aurii finit, Auries finit, Auria finit, Auriavam finit, Auriavatz finit, Aurián finit (Aurion finit).
Vendre : Aurii vendut, Auries vendut, Auria vendut, Auriavam vendut, Auriavatz vendut, Aurián vendut(Aurion vendut).
Subjonctiu Present
Èstre: Que sigui, Que sigues, Que sigue, Que siguem, Que siguetz, Que sigon.
Cantar : Que canti, Que cantes, Que cante, Que cantem, Que cantetz, Que cantan.
Finir : Que finissi, Que finisses, Que finisse, Que finissem, Que finissetz, Que finisson.
Vendre : Que vendi, Que vendes, Que vende, Que vendem, Que vendetz, Que vendon.
Subjonctiu Imperfèct
Èstre: Que siguèssi (ò Que foguèssi), Que siguèsses, Que siguèsse, Que siguessiam, Que siguessiatz, Que siguèsson.
Cantar : Que cantèssi, Que cantèsses, Que cantèsse, Que cantessiam, Que cantessiatz, Que cantèsson.
Finir : Que finissèssi, Que finissèsses, Que finissèsse, Que finissessiam, Que finissessiatz, Que finissèsson.
Vendre : Que vendèssi,Que vendèsses, Que vendèsse, Que vendessiam, Que vendessiatz, Que vendèsson.
Imperatiu Present :
Èstre : Sigue,Siguem, Siguetz.
Cantar : Canta, Cantem, Cantatz.
Finir : Finisse, Finissèm, Finissètz.
Vendre : Vende,Vendèm, Vendètz.
Imperatiu Passat :
Èstre : Sigue estat, Siguem estat, Siguetz estat
Cantar : Augues cantat, Auguem cantat, Auguetz cantat.
Finir : Augues finit, Auguem finit, Auguetz finit.
Vendre : Augues vendut, Auguem vendut, Auguetz vendut.
Participo present :
Èstre : Estent.
Cantar : Cantant.
Finir : Finissent.
Vendre : Vendent.
Participo passat :
Èstre : estat(s)estada, estadi.
Cantar : cantat(s), cantada, cantadi.
Finir : finit(s), finida, finidi.
Vendre : vendut(s)venduda, vendudi.