Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, assenhalam qu’aquesta cronica de « La Provence » a mai de dètz ans. Òsca !
Chronique pour ce samedi 3 mai 2008 en lenga nòsta
La Santa-Crotz
Per l’Agachaire
Cada an au 3 de mai, la Glèisa catolica festeja « l’Invencion de la Crotz ». Segon sa tradicion, ei lo jorn de l’annada 326 que santa Elena, la maire dau promier emperaire crestian, Constantin, l’auriá descuberta dins un romavagi en Palestina, a l’emplaçament dau calvari dau Crist. Dins la cançon « Lo promeirenc principi », reculhida per lo Manosquin Damàs Arbaud, sortiá dau cran d’Adam e èra de tres fustas : pauma, autciprès e olivier.
Les Provençaus sònon aqueu jorn la Fèsta de la Crotz , la Crotz dau mes de Mai, lo Jorn de la Crotz , ò encara la Santa-Crotz. Es un dei jorns que devon ben regardar lo temps que fai. Bòn ò, au contrari, marrit, lei recòrdas seràn ufanosas, ò catastroficas. An mes aquò en provèrbi : « Santa-Crotz empòrta tot, ò laissa tot ».
S’au matin d’aqueste jorn lo temps es ime, fau pas marchar dins lei champs, de paur de donar lo rovilh (« la rouille » en francés) a la vegetacion. Curiosament, lei Romans o cresién dejà, que festejavon per aquò Robigús, companhon de Flòra, dins sei Floraliás dau 28 d’abriu au 3 de mai…
La tradicion provençala li a aponduch d’autres crèires. Aquela Crotz d’aquí (e pas una autra), pòt cochar mauparadas e malautiás. Pòt pereu servir còntra lei sèrps e lo tròn, en l’invoquent, tre que se manifèston, en diant : « Santa-Crotz dau tres de Mai ! »