Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, li a mai de dètz ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 30 mai 2009 en lenga nòsta
Lo jorn de la Fraga
Per l’Agachaire
Aqueste Primidí 11 de Prairial, lo calendier republican festeja la fraga, conoissuda pereu sota son nom francisat de « fresa ».
En realitat, en lenga d’òc avèm dos mots per aquò : la fraga, qu’ei l’espécia cultivada, e la majofa, qu’ei la sauvatja (qu’en francés li dién «des bois ». Per restar dins nòstei diccionaris bas-aupencs, Avril en 1839 conois plus que la fresa (mai ei Manosquin), mentre l’Alossard Onorat (1847) parla pereu de majofa, emai non fague de diferéncia ambé la fresa, lei revirent totei doas per « fraise ».
Lei diccionaris provençaus d’encuei donon per aquela dei bòscs majossa, maiossa e maussa. Pasmens, ieu ai agut entendut dins la montanha provençala la forma maufla, derivat pus pròche de majofa : ma(j)ofla ; e de tot segur, degun m’empacharà pas de l’escriure se vòlo…
Tre l’Edat Mejana, la maufla es estada cultivada per donar de fruchas pus gròssas. Mai lei varietats modèrnas vènon totei des Americas, mai ò mens crosadas puei. L’abat de Sauvatges (Nimes, 1756) ne’n dona la pròva. Conois encara que lo mot de majofa, mai precisa : « la fraise du Chili est de la grosseur d’une noix ». Ditz pereu : « les fraises infusées dans du vin sont un bon remede contre les angeleures ». Ai jamai assajat, mai per lo gromandugi, aquò fai…