Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, li a mai de dètz ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 22 août 2009 en lenga nòsta.
Lo Jorn dau Saumon
Per l’Agachaire
Aqueste Quintidí 5 de Fructidòr, lo calendier republican fai sa fèsta au saumon.
A temps passat, aqueu peis remontava totei lei flumes e rius dau païs d’òc que tombon dins l’ocean. N’i aviá talament que, de Gasconha en Lemosin, dins fòrça pachas fachas ambé de travalhaires, demandavon eles que ne’n mangèsson pas mai de tres còps per setmana… Aquela demanda se retròba pereu dins tot plen de païs.
D’aquí qu’avèm, dins aqueles endrechs, de provèrbis saumoniers. En Lengadòc disián per exemple : « Ala de perdigal, cueissa de capon, / Coa de peis, cap de saumon, / Es çò de melhor. » Lei Lemosins explicavon eles que « Per sent Martin / Lo saumon es aquí ; / Per santa Catarina, / Vira l’eschina. »
Fai ara mai de 25 ans que ne’n tòrnon metre dins Garona, mai lei resultas son cambiadissas. Sembla que lo caud, que n’i a mai qu’autre temps, li fague pas tròp de ben.
Jove, se sòna lo tacon, puei lo bequet. Un saumon es encara una maça de plomb ò d’estanh, emai una biga que les pescadors l’i penjon sei fielats.
En cò nòste, lo saumon (que li diam pus sovent de saumin) es tanben lo pichòt de la sauma, que coma sabètz son mascle ei l’ase (ò ai). Mai aquò es pas ben la mema bèstia…