Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de quinze ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 30 mars 2013
en lenga nòsta
Per l’Agachaire
Un 30 de març
Eriam en Sicília, au temps pascau, lo 30 de març de 1282. Lo sobeiran n’èra un usurpator nomat per lo papa, e que conoissèm ben aicí d’abòrd qu’èra Carle d’Anjó, còmte de Provença e de Forcauquier, e despuei quinge ans rèi de Nàpols e de Sicília.
Ei ren de dire qu’èra pas aimat, d’autant que tant eu coma sei Francés fasián tot ce que faliá per venir en òdi a la populacion. E fau pas s’estonar que, fin finala, la castanha aguèsse petat…
De qué se passèt au just aqueu jorn d’aquí a l’ora dei vèspras, davant la pòrta de la glèisa dau Sant-Esperit a Palerma ? Ne’n sabèm tròp ren, mai sembla ben que de Francés aguèsson mancat de respiech a de Sicilianas. Èra just ce que faliá pas faire, e fuguèt lo començament d’un chaple des arrogants. Coma n’i a que lèu assagèron de n’escapar en se mesclent a la populacion, la tradicion ditz que lei Sicilians avián trobat lo biais per les conóisser : li demandavon de repetar lo mot cicere (cese), ambé l’accent plaçat coma fau (« cícere »)… E entre prononciar correctament un mot d’una lenga romanica e perdre la vida, de qué pensètz que faguèron lei Francés ?… E si ! Fuguèron quasiment totei chaplats ; e n’escapèt gaire qu’un senhor provençau…
Lo Carle cochat, la corona fuguèt porgida au rèi d’Aragon, e l’eveniment a restat dins l’istòria ambé lo nom de « Vèspras sicilianas ».
Vêpres siciliennes par Erulo Eruli (1854 – 1916)