Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 11 de març dau 2018 en lenga nòsta per l’Agachaire
La Mandragora
Dins lo calendier republican, avián pas paur de celebrar la mandragora, maugrat sa vièlha reputacion de planta dei mascs e dei mascas ! E o favon cada an aqueste Primidí 21 de Ventòsa.
En cò nòste autre temps, pasmens, èra subretot un remèdi, qu’ansin l’utilisavon a l’Edat Mejana.
Dins lo « Tesaur dels paures », sa reputacion la mesclava dins una potinga per « Cant om no pot dormir » : « Item sia pres safran, mandragora e storax, que es goma, e ajustas y un pauc d’api ; e sia tot enssems picat e d’aquela pulvera sia meiza sus lo cap del malaute e tantost dormira. »
Lo meme libre la pren toquent « De afolament de fennas », es a dire per n’empachar l’avortament : « donada a beure ambe aigua en que sia cueyta mandragora, fort ajuda a fena yssorqua. »
Entre lei « Remèdis còntra lei febres » : « semen d’herba sana blanqua e mandragora per egal una drama e mieja, et sana mot ben. »
Pus tard, les crèires de mascariás l’emportèron : sa racina, dei formas estranhas e de còps que i a mai ò mens umanas, èra la « man de glòria », que cada jorn redoblava lei sòus que li metián de pròchi.
De quauqu’un qu’a ben capitat, e que tot li fasiá ventre, l’òm disiá « a la mandragora », d’abòrd que d’una mandragora, tot ben ne’n veniá.
E de quauqu’un que se cresiá de tot sacher, l’òm afortissiá qu’aviá « ausit cantar la mandragora ».
Jean Yves ROYER
