Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e doi ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 17 de novembre dau 2019 en lenga nòsta per l’Agachaire
Sant Martin
Dins lo nombre dei sants e santas festejats lo dètz-e-sèt de novembre per la glèisa catolica, avèm un sant Martin que li diam pereu sant Martin de Tors. Naisset en 528 ò 529, siegue a Clarmont, siegue a Riam, mai fuguet abalit per sa maire a Cavalhon. Un pauc pus tard, auriam poscut dire qu’èra d’abòrd Auvernhàs, e après Provençau… De tot biais, sabem qu’èra d’una nòbla familha arverna, cristianisada d’ora, d’abòrd qu’aviá dejà un martiri e sièis avesques dins sa familha !
Mai perdequé Tors ? Dison que, dins son temps de jovent, aviá patit d’unei malautiás, mai sabem pas de qué. Es aquò que l’auriá mandat ailabàs per demandar a sant Martin de lo garir, que pron de gents l’i anavon dejà en romavatge per aquò. Sembla qu’aguèsse marchat, au mens per una part, e es ansin que faguet conoissença d’aquela vila. Vaquí perqué, emai siegue estat nomat diacre a Sant-Julian a Briude, e que puei ailà istava, un jorn fuguet elegit avesque de Tors – ce qu’èra pas ren ! – a la seguida d’un cosin.
Ailà entamenet una òbra importanta, toquent tant l’istòria que la vida dei sants. Per aquelei, recampava totei lei meravelhas que ne’n disián, sensa cercar a ne’n destriar lo verai dau legendari. Per l’istòria, mai que mai aquela dei Francs, ne’n sabem totes un pauc, d’abòrd qu’es a’n eu que devem lo racònte dau vase de Soissons…
Jean Yves ROYER