Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e sieis ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica dau 17 de decembre de 2023 en lenga nòsta per l’Agachaire
Jusieus de Provença (2)
Se l’i a una especificitat dei Jusieus en Provença (e pus
generalament en païs d’òc), es qu’an poscut viure au nòste de
sègles de temps. Dirai pas que sa vida l’i fuguet idillica, ni qu’an
jamai aicí patit de persecucions, ni d’injustícias. Pasmens au nòste
podián estar, e la comparason ambé ce que se passava en França
(a l’epòca que n’eriam pas) ne’n fai veire la pròva.
Lei rèis de França an passat son temps a cochar lei Jusieus de son
reiaume, a la mendra occasion. O vegueriam en 1182 quand, en
plen sabat, Felip Auguste lei vai fòrabandir, alevat se se volián
convertir. Mai quauques annadas après, coma aviá besonh de sòus,
posquèron crompar son retorn.
En 1254 son felen, aqueu Loïs que dison Sant, o faguet tornarmai, e
d’unes ans puei li permetet de tornar, ais condicions costumieras,
en bailent lo prètz degut. Es aquí que les obliget, en 1269, a portar
sus sei vièstits un rond de feutre jaune, modèle de ce que fuguet
puei una estèla sinistra d’aquela color.
En 1306 Felip lo Bèu l’i anet mai de son expulsion, avans que son
fiu Loïs X lei rapelèsse. Enfin, en 1394, Carles VI les cochet
definitivament de França, que l’i fuguèron enebits jusqu’a la
revolucion.
Vaquí perqué, cada còp que les cochavon, venián se refugiar dins
de païs onte podián restar, qu’a la fin lo pus pròchi per eles se
trobava en Provença.
(De seguir)
Jean Yves ROYER