Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e sieis ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica dau 12 de mai de 2024 en lenga nòsta per l’Agachaire
Pagnol e lo provençau (5)
Dins les provençalismes de la lenga de Pagnol, cadun aurà
remarcat lei noms de personas : « Cougourde, Escartefigue,
Panisse, Pitalugue… » Coma o notava Lafont, pron sovent aquelei
noms son de galejadas. « La carta de visita de toteis aquelei gents
es tipica, etnòtipica e tipicament comica. Vièlha galejada linguistica
dins lo chauvinisme dau cèntre, en França. »
Vos seretz avisat des provençalismes de vocabulari. Ditz mai
Lafont : « Fin finala Pagnol es fòrça discret en çò que tòca lo lexic
que demandariá una competéncia un pauc grèva : quauquei noms
de pèis, lo nom d’un jòc (sèbe), quauquei manlèus a la metafòra
saborosa (coucourde, pastisson), quauquei citacions isoladas
(chaspeur, graffignait, escagassait, chicoulon, estranssinée, etc.).
Çò que l’interessa mai es la gesticulacion vocala, l’exclamacion : tè
(8 còps dins Marius, 14 dins Fanny), vaï (6 còps dins Marius, 10
dins Fanny), peuchère (5 còps dins Marius, 9 dins Fanny). E lo
famós « fada », ben conegut a París e signe automatic de l’etnòtipe
(5 còps dins Marius, 4 dins Fanny). Mai leis exclamacions, tant de
remarca coma son, fan pas lo téisser de la paraula. Aqueu téisser
es pas francitan, mai francés solament : aquò’s de bòn veire quand
lo ton monta. »
Encar mai important que tot aquò e que, dins lei films, se remarca
dau bèu promier : l’accent…
(De seguir)
Jean Yves ROYER