Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e sieis ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica dau 10 de decembre de 2023 en lenga nòsta per l’Agachaire
Jusieus de Provença
Aquesta setmana, dimècres passat, nòste jornau faguet sa Una sus
la solesa dei Jusieus de Provença. Les tristas circonstàncias que
sabem menèron a rapelar que s’atròba dins nòsta region la
segonda comunautat jusieva de França, per son importància, e
pereu la mai anciana. Aquí l’article donava per pròva lei Jusieus
dau papa de la Comtat, que n’ei sa manifestacion d’ancianetat la
mai conoissuda, mai pas la pus vièlha.
Se les papas d’Avinhon, au sègle XIV, aparavon lei Jusieus, e
qu’aquò se contuniet dins ses estats jusqu’a son restacament a la
França, en 1791, èron dejà aquí despuei de sègles. Coma lo
rapelava « La Provence » lo 24 de junh de 2013, es a Orgon que
fuguet descubert lo pus vièlh objècte jusieu de França, conservat
ara a Cavalhon. Se tracha d’una lampa a òli (un calen se volètz) de
tèrra, d’epòca romana, onte son figurats, de cada costat dau trauc
centrau, dos candeliers de sèt brancas.
Les especialistas son pas d’acòrdi sus sa datacion precisa. Per
d’unei, remontariá a la fin dau promier sègle avans nòsta èra, ce
que metriá la preséncia jusieva en Provença a une data anteriora a
la naissença dau Crist. Per d’autrei, seriá puslèu de la fin de nòste
promier sègle. Mai de tot biais siam au temps dei Romans. Ce que
deu pas nos estonar, estent l’antica dubertura de Provença au
monde miegterranenc.
(De seguir)
Jean Yves ROYER