« L’estrangier »… es aqueu qu’arriba un jorn, coma aquò, dins la tieu vila, dins lo tieu quartier, dins lo tieu vilatge. E tu, que l’asperaves pas, ti demandes perque es vengut de tant luenh ? « L’estrangier »… un pròpi bèu tèxto d’Alan PELHON.
L’estrangier
Lo soleu èra ja aut en lo ciel. Despí mieja ora, d’amont sobre la còla un esparvier virava. Venia a mau de faire calar un pauc d’ària dins lo piech. Bèstias e gents cercavan la fresca. Solet un tavan un pauc porcàs – que li venia de familha – virolava dapè li fònts en cercant una calinhera. Dins la cambra dai escurs sarrats, Matilda, a pèl sus lo liech non se’n valia de durmir un pauc. Pensava a l’autre sera. Quora aquel òme estrangier que calava dau car l’avia regarjada en lu uelhs, sensa vergonha. Coma una cogorda èra venguda tota roja. Au mai virava dins aqueu liech, au mai sudava. E totjorn dintre la tèsta l’image d’aquel òme calant dau car, la vesta sus l’espatla, un tòc d’alumeta ai labras, e l’ària de si rire dau monde. Cen que diau podia ben venir cercar aquí, en aqueli montanhas ? e avia manco un sacon ? Se li siguèsse un pauc de brina ; e aquela aiga dins lo còs qu’èra cauda coma de pis. Mancava plus qu’aquela mosca. Au cloquier picavan doi oras. Segur que devia venir de luenh. Èra pas coma lu òmes d’aquí. Bessai…
Despí tres oras l’òme caminava coma un lamp en lu arzilacs. Tot grafinhat, la camia esgarada, sensa sentir la calor qu’auria ensucat un bòu, coma un lamp anava. Perque èra vengut fins aquí ? Non lo sabia encara. Calia caminar, caminar encara, plus luenh bessai saupreria. Un jorn èra bordo encara, un jorn per lo premier còup, avia begut la paur dei òmes, sensa ben acapir cen que li arribava. Despí li èra vengut aquela idèa. Calia que saupèsse. Saupre per regarjar lo lume sensa espavent. Caminar. Sota cada fuelha, sobre li pèiras dau camin e l’aiga dei rius, caminar. Arribava au sobran dei rainas. Aqueu silenci pegat ai pens coma un fraire besson. Eu, aquí. Eu, coma se lu sègles l’avion fach nàisser cada matin per pagar. Pagar lo jorn novèu, l’ària nòva e la sang embriaga que tremolava sota la peu. Basta. Si podia ren acapir. Bolegar un pauc lu braç ò lu dets.
Cinc oras picavan. Lo tavan qu’avia la sieu idèa calinhava davant un molon de moscas giloï. De pas durmir Matilda li pilhava paur. Cinc oras picavan. L’òme s’es desrocat solet coma èra vengut, l’alumeta ai labras e l’ària de regarjar un pauc plus luenh.
Alan PELHON (Coma una mùsica) 1989