Li a mai d’un an d’aquò, l’autor d’aquesta istòria, Chiara Caccia si recampava d’en Gabon. Ailá avia viscut de moments extra-ordinaris. Per ela, lo moment de si recampar au país foguèt dur e la laissèt destabilizada. Tròup d’emocions fòrti que, un còup recampada, estenta a exprimer : per mancança de paraulas, per mancança d’escota, per la necessitat de si tenir jilosament lu recordis que, totun, gaire serian estachs bòai a capir e a espartir. Superbia dau viatjaire oltre-mar ò basta desorientament de rapatriment ?
« Lo tren 223 » es estat revirat en brigasc pi en niçard per D. Lanteri, qu’escriguèt ja per lo site de l’ieo-06 e que lo nos mandèt per lo publicar. Aqueu tèxto n’a pròpi plasut, es un bèu present, avèm decidat de lo metre en rega. Bòna lectura.
Lo tren 223
Pantais viscut de Chiara Caccia,
revirat en niçard per D.Lanteri
« Amics favolós, dont siètz toi esto sera ? » Janluc Sauvaigo ; « Li Briga dau past » ; C.D. « Banhanas »
« Le train 223 Venise Santa Lucia de 20h01 sera mis au quai tardivement. La SNCF s’excuse pour la gène occasionnée »
Lampeja, lo cartèu trónic, dau temps que l’autoparlant s’excusa devers tot lu viatjaires. Ja ne’n siam a vint minutas de retardi, e la gens contunhan a regarjar emb angoissa lo cartelon en esperant d’autres messatges. Cu sòna embau telefonin per anonciar lo retardi ai amics e amants que demandan, preocupats, de precisions ; un bonz tibetan sorritz, pais, a de gens nervóï que començan a escambiar quauqui paraulas de delusion. Doï americani afondon la sieu ‘nueia dins un paquet MC Donald’s extraplen de patatinas qu’escondon sensa dúbit un doble cheese burger : sabètz que ieu ancuei, li doneríi volentiers ‘na bèla mordanha !
Una frema de ben comenta embe la sieu amiga e companha de viatge lu soliers de la vesina, e lu tròva jolis, mas daumatge que sigon de marrit gust per quant es de la chausida de la color que destona emb aquela de la rauba. Finda ieu la regargi e alora mi fermi sus la sieu etnò-colana facha d’ambre faus e de granas de bòsc…e alora mi reven que d’aquelu semençs dai gròsses n’ai au manco un vintenau dins lo mieu baül, rabalhats sus la plaja de La Sogara
Jorn setzenc.
Ancuei fa setze jorns que mi siáu recampada en Euròpa, mas mi sembla sigue ier ! E torni veire pi confondi lo mieu image : ‘setada aquí dins la sala d’aspera de la gara d’en Bercy, pi ‘setada sus lo banc de bòsc de l’aerogara d’Omboué, davant la laguna, quora, lo jorn de la partença, l’aeroplan m’avía empauvat mai de vuech oras de retardi. Alora avii augut lo sentiment que tota l’Àfrica m’estrenhèsse fòrt e me diguèsse : « Mas dai ! estai aquí embe nautres ! »
Ieu manco volii ren quitar Omboué, e pura avii finda envueia de mi recampar au país e de retrobar l’odor de maion.
París m’avía laissada despí en una espécia de limbo estranhe, penduda entre aquí e ailá. Jamai pròpi enanada, mas manco pròpi arrecampada. Lo mieu còrs èra en París, mas la mieu tèsta a Odymba embe Ves e Bradi. E la mieu tèsta contuniava de creire que siguèsson totjorn ensems embe ieu, a si rire, a menchonar e a far de demandas sus lo sens de li cauvas.
Era estranhe, mas n’aquelu quinze jorns passats en París, Bradi e Ves m’avian acompanhada d’apertot. Pareissían cada còp qu’estaíi d’a soleta, que me passejavi per li carrièras freï dau 5enc, ò que pilhavi lo metrò plen de monde, ò que faíi la fila per crompar lo pan, e finda quora pagavi la bilheta per poder entrar dins lu WC públicos ai Halles : quaranta centimas d’euro. Quaranta centimas d’euro…per sièis…doi cent quaranta…diguem tres cent : tres cent francs CFA…mièg-kilo de pèis.
– « Mièg-kilo de pèis ?! », diguèt Bradi. « As pagat tres-cent francs CFA per anar au pissador ? Mas fa mièg-kilo de pèis ! »
– « E o sabi », i faguéri ieu, « Mas que vòs que ti digui, es lo prètz de la nòstra vida aquí. »
– « Non » repliquèt, « Aquò’s lo prètz que devèm pagar nautres per la poder viure »
Restavi neca, sensa ària, sensa frei, sensa pus d’espaci per bolegar. Eri paralizada còrs e tèsta per lo geu que m’avia garçat subre embai sieu paraulas, e mentre d’autri gens esperavan que mi levèssi dau mitan per si poder crompar finda eli la sieu bilheta. Paguèri…e intrèri en lu WC en pregant Bradi e Ves que mi laissèsson d’a soleta. Emb aquò despareissèron, parier coma èran pareissuts.
E contuniavi a pensar a tot lu còps qu’avii rescontrat Bradi lo matin que si recampava de la pesca de nuech e que passava davant la mieu maion embe la sieu piròga, mancava jamai de li si fermar per mi far un salut.
– « Quant de pèis ancuei Bradi ? »
– « Tres kilo, 2000 francs CFA ! »
Tres kilos. Tot una nuech a tribular, a mandar li rets per tres kilos de pèis. Pi una matinada per lu atubar, pi li far fregir, e pi encara un après-disnar per lu anar vendre au mercat. Vint-e-quatre oras per tres kilos de pèis. Quant de còps ai pregat la luna que sonèsse toi lu pèis de la laguna davant lo país d’Odymba per que Charlie, Regge, Bradi, Emma si posquèsson portar a maion una d’aqueli pescas miraculoï que de tant en tant se’n sente parlar.
Aüra m’estaíi ieu davant d’una bèla pèsca. Regarjavi li lietas dai Halles : vestits, soliers, perfums, jòias, juguets…Tot èra bèu, e ieu que mi semblava de venir fòla. Mi volíi crompar de tot, basta que sigue, mi volíi torna picar dins cen qu’èra lo mieu monde mas qu’ancuei mi semblava mai luenh que sempre, estrangier, oublidat. Avíi tribulat per me’n poder destacar quora èri arribada au vilatge. Aüra calia que mi deliurèssi dau vilatge per mi tornar empadronir embe fòrça de l’occident. Calia qu’o faguèssi. Ancuei mi cromperii quauqua ren de nòu !
Mi regarjavi dins lo miralh dau mazaguin.
– « Es una bèla rauba, un pauc larga mas ai perdut esquasi quatre kilos, e tra pauc mi deuria anar d’encant, mi deuria »
– « Aí, es pròpi bèla » diguét Ves. « Daumatge dau color » ajustét Bradi. « Mas pòrtes lo duelh ? »
– « Mas qué duelh ? »
– « E perqué ti siás pilhat l’única que siguèsse negra ! »
– « Lo negre es de mòda », li diguèri
– « Estaías pus ben embau panhe que t’avia regalat Masosso »
– « Bessai, mas imagína-ti un pauc li gens aquí ! »
Mi miravi. Ves e Bradi avian despareissut. Mi siáu levat la rauba e l’ai torna penduda.
Pensavi a Masosso e au panhe que m’avia regalat. Pensavi a Colia e ai sieu doï malhetas, frustadi n’un ponch qu’aurian manco jovat ma maire per far la possièra. Pensavi a Vannina, mesquina, la pichona de la magistra, embau sieu solet parèu de sándolas qu’una en mai d’aquó èra rota just dont si va lo det gròs. Pensavi au preire que vestia una malheta de Marilyn Mandson, sensa manco saupre cu siguèsse, e pensavi a Yves que cauçava de bòtas de goma toi lu jorns de la setmana per espranhar lu sieu soliers que si tenia per lo dimènegue anar en la glèia. Pensavi a Danim e a quant de còps m’avia secat embau retrach que volia que li faguèssi embe la sieu devisa d’escòla, e ieu, nhòca finida que jamai lo li faguèri !
Pensavi. En pensant mi retrovavi a caminar per li carrièras d’en París en companía de Masosso, Colia, Vannina, Yves, Danim, Ves e Bradi. Caminaviam e regarjaviam lu parisiencs que caminavan embe nautres, e si riiaviam de veire coma anavan vito e quant èran morre de tòla.
Caminavi per li carrièras d’en París que tant de còps m’avian fach per lo passat mi sentir soleta quora li estaíi, e que aüra mi semblavan pleni d’alegria.
« Le train Paris Venise Santa Lucia de 20h01 en retard partira du quai 5 dans quelques instants ».
Eri ja ben assetada dins lo tren. A costat de ieu, una vièlha frema e, un bèl asard, li doï amigas viatjairi qu’èran avant dins la sala d’aspera. Lo tren avia ja barrat li pòrtas. Ieu regarjavi per la fenèstra l’escurcina de l’estacion. Bradi e Ves mi saludavan en silenci. Fin finala mi recampavi a maion, e esto còp èra pròpi la fin dau viatge.
***
Un còp l’avii poscut faire. M’èri dechisa d’accompanhar Bradi e Regge per tota la nuech, de onze oras dau sera a li set dau matin. La luna èra negra, li aigas calmi. Lu pèis denedavan silenciós. Aquela nuech n’avia regalat noranta kilos de pèis. La pesca miraculoa.
***
L’enfant de la magistra. Dotze pichoi de dotze òmes diferents, es cen que si pastrolhava au país. Non èra dau bòn coma aquò, mas totun, totplen de mans l’avian acaressada.
Ai augut esquasi un moment d’envídia en pensant a tot l’amor qu’avia dispensat e quant n’avia reçauput ela