Lo commerci e lu escambis autorn de la mar Mediterranea an fach naísser d’autru mòts occitans que son ientrats en lo vocabulari francés :
– faisan (de faisan, etimologia occitana XII en sécolo), aucèu de « Phase » riu de Mar Negra (Colchide), « fasan » en niçard.
– figue ( de figa, eti. òc XII en séc) autre exemple de realitat regionala, lo comerci faia florida en aquesta epòca.
– gesse (de geissa, eti. òc) planta utilisada en l’industria dau miegjorn.
– sole (de sòla, mòt òc. XII en séc.) peis.
– vignoble (de vinhòbre, eti. òc XIIen séc.)
– bardot ( de barda, eti. òc ), sauma.
– gargamelle (de gargamela, eti. òc)
– laque (de laca, eti. òc, tirat dau Persan « Lak », via l’arabo e lo venician.
– muscade (noix) (de muscada, eti. òc XII en séc.)
– musqué (de muscat, muscadet, eti. òc XIV e XV en séc.) « qui a du bouquet »
– langouste ( de langosta eti. òc
XIVen séc.)
– cale (de cala, eti. òc XIIen séc.) d’una nau, d’un batèu.
– lingot (de linga, eti. òc XIVen séc.) per causa de la sieu forma alongada en forma de lenga.
– proue ( de proa, eti. òc ) davant d’una nau.
– poupe ( de poppa, eti. òc ) arrier d’una nau.
– ponant (de ponen, eti. òc XIIIen séc.)
– palefroi (de palafren eti. òc XIen séc.) que a donat « palefrenier ».
– radelle (de radel, eti. òc XIVen séc. qu’a donat « radeau » au XVen séc.
– Caler (de cala, eti. òc XIIen séc.), abaissar li velas d’un batèu, ven dau greco « Kalâm »
– cabas (de cabas, eti. òc XIVen séc.) panier que servia a l’expedicion de la frucha (raïns, figas)
– truffe (de trufa, eti. òc XIVen séc.)
– cigale (de cigala,eti. òc XVen séc.), Lo nom dau vilatge dei Aups Maritims « Sigale » es una grafia italianisanta dau mòt « cigala ».
Podem finda metre lu noms manlevats a la tecnica dau bastiment :
– escalier (de escala, eti. òc XVen séc.) qu’a fach desapareísser lo mòt « degré » en vielh Francés.
– escalade (de escalada, eti. òc XVen séc.) derivat dau verbo « escalar » (guèrra de Cent Ans) e qu’a fach desapareísser lo mòt « échelement » en vielh Francés.
– pigne (de pinha, eti. òc XVen séc.), dau latin « pinea »,« pomme de pin » e
– pignon ( de pinhon, eti. òc XVIen séc.) derivat de pinha, amèndola dau pin.
– terrasse (de terrassa, eti. òc XVen séc.)
De mòts son estats manlevats per de besonh d’ expressivitat :
– gobelet (de gòbel, eti. òc XIIIen séc = boca ).
– fiole (de fiòla, eti. òc XIIen séc.) equivalent dau mòt « bouteille » esconoissut dau niçard.
– sous (de sota eti. òc XIIIen séc.) qu’a donat « soute » d’un batèu per exemple.
– tocsin (de tocasenh, eti. òc XIVen séc.) de « tocar » (toucher) e « senh » (appel de la cloche), mòt manlevat a l’occitan per causa de la sieu sonoritat.
– gambade (de gambada, cambada, eti. òc XIVen séc.) de « camba » (jambe)
– tortue (de tartuga, eti. òc XIIen séc.), forma dissimilada de tartaruga dau bas latin « tartarucus » dau bas greco « tartaroukhos », (qui appartient au Tartare, l’enfer des anciens)
– aiguière (de aiguiera, eti. òc XIVen séc.) pòt per l’aiga.
– jarre (de jarra, eti. òc XVen séc.)
– broc (de bròc, eti. òc XIVen séc.)
(seguirà…)