Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins « La Provence », edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de setze ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica per aqueu dissabta 3 de mai dau 2014
en lenga nòsta
Per l’Agachaire
Un 3 de mai
De qu’es aquò de qu’es aquò ? Se debanet per lo promier còp lo 3 de mai de l’an 1324, e se debana encara encuei au jorn que siam. Vautrei l’i siatz, ò l’i siatz pas ? Clavètz bensai ? E bè ei la remesa des prèmis de la pus vièlha acadèmia literària europenca, aquela dei Juecs floraus de Tolosa.
A sa fondacion en 1323 se sonava « Consistori del Gay Saber », ò encara « Sobregaya companhia dels VII Trobadors de Tolosa ». L’an d’après guierdonet per lo promier còp, amb una violeta d’aur, lo poèta Arnaut Vidal, de Castelnòudari, per una Cançon en l’onor de la Vièrgi.
De notar qu’aquelei nocions aguèron una gròssa influéncia sus la cultura occidentala, dau « Gay sçavoir » de Rabelais a la « Gaya scienza » de Niestche, e jusqu’a l’emplec actuau dau mot « gay »…
Ambé lo temps, lei flors de metau preciós se multipliquèron (quand d’unei se retrobavon pas, per un temps, passidas), mai en 1514 la lenga d’òc èra cochada dau prèmi qu’aviá ela creat. L’i fuguet tornarmai admesa soncament en 1895 ! Emai Mistral ne’n fuguèsse estat nomat mèstre tre 1878… Entre temps, aviá florit ren que d’escrivans en francés, grandàs (Ronsard, Hugo…) ò pichonets.
L’an passat, la jurada aviá atribuït pas mens de 38 prèmis, en francés subretot, mai pereu en occitan e en catalan. Les premiats d’aquest an seràn conoissuts dins la jornada…
Jean-Yves ROYER
