Dins lo quadre dei cors de lenga de l’IEO-06 a Niça lu escolans deuguèron escriure en quauqui regas una istòria partent de 6 imatges e dei consignas seguenti :
– Metre en òrdre lu imatges : 1, 2, 3, 4, 5, 6 e contar una istòria ( identificar lo decòro, lu personatges, lu sentiments dei protagonistas…)
– Inventar ò imaginar de situacions parieri (decontectualizacion).
– Inventar una fin (De que si passa après ?).
Choaseta : Lo Gabian
Aquests imatges mi fan pensar au jorn dont un gabian s’es perdut sus lo nòstre barcon.
Èra un dissabta de matin, lo gabian si promenava sus lo barcon en provant de ne’n sortir. Malurosament per eu, non podia passar au travèrs dau vitre de la rambada.
Coma veía lu aubres de l’autre costat, picava dau bec per sortir. Pensèri de metre una cadiera per lo faire sautar, s’envolar e sortir d’aquesta gàbia en vitre. Mas, lo gabian non capissèt e a continuat de picar embé lo sieu bec, fins a sanhar.
Alora, ai capit que li calia telefonar a la meria. Ela mandèt tres pompiers ben entraïnats a n’aquesta maniera de travalhar. Son venguts embé una gròssa gàbia, una cuberta per li escondre la tèsta e lo capturar sensa si faire mau. Ben segur, lu pompiers èran equipats de gròs gancs especials. Lo gàbian si laissèt achapar facilament.
Demandèri ai pompiers que devendria l’aucèu après ? La responsa siguèt « a l’escairatge !», son tròup nombrós.
Un gabian sus lo nòstre barcon es totplen inquietant perqué es un aucèu qu’auria poscut mi ferir.
Marie-Do : L’aucèu
Quauqui annadas fa, trovèri dins lo mieu jardin un pichin merlo que si debatia en tèrra. Non podia volar, èra tròup jove. Bessai èra calat dau nido e la sieu maire non l’ajudava. Coma faire per lo paure aucelon ? L’auguèssi laissat en tèrra la gassa que l’audia cridar, asperava qu’aquò per si regalar e lo cat de la vesina s’esperlecava !
Lo merlo èra fatigat : auríi poscut lo menar dau veterinari coma lo pichon dins l’istòria, mas non èra malaut. Non ! Anèri cercar una gàbia per que sigue a la sosta.
Lo pilhèri embè un mandiu coma lo pichon vestit de jaune e lo pauèri delicatament dins la gàbia.
Era la prima, metèri la gàbia fòra sus lo taulier e l’aucelon passèt la nuech quiet. La sieu maire venia de temps en temps e faía mèfi au cat que èra gaire luenh.
L’endeman de matin lo mèrlo repepilhonava e volia s’escapar èra en fòrma. Ancuei volerà !
Lo pilhèri dins li mans, montèri sus un barri en autessa e l’abrivèri en l’ària …
La sieua maire venguèt per l’ajudar embé de crids : l’aucelon calèt un pauc , batèt,li sieu alas e s’envolèt. Avíi fach la bòna accion de la jornada.
Françon : Calat dau cèu
Un aucèlon acoconat en lo sieu nido a creissut e emparat a volar.
Un jorn de prima èra en camin per s’anar passejar. S’es mes a volar embé lo soleu que dardalhava . L’i èra una branca e non l’a vista. Es calat en tèrra sus l’èrba.
Per fortuna, doi pichoi faían de rotlaires en lo jardin. Un tra elu a vist l’aucèu ferit. Era malerós.
Totai doi an pilhat un mandiu e l’an desplegat.
Lo pichon vestit de blu s’es agenolhat e a mes l’aucèu sus lo mandiu.
Lu doi pichoi posquèron portar l’aucèu dau veterinari. Ensinda li sieu feridas porràn èstre sanadi.
Vòu dire que faire de ben ai bèstias ò ai gents qu’encroses sus lo tieu camin es una caua normala.
Es una liçon d’umanitat e degun deuria èstre punit per aquò.
« Cu vòu ben ai bèstias vòu ben ai gents « diía ma maire.
Crestian : L’aucèu de la vila e l’aucèu dau camp
Que fortuna per la pichina bèstia d’aver picat en tèrra dins un jardin de la vila. A despart de quauqu tartòcs sauvatges, sensa còr que l’aurian laissat plegar li parpèlas sensa levar lo telefonet de l’aurilha, li gents son atendridi per una bèstia malauta. Doi nistons que fan de rotlaires dins la passejada verda, en faça du Licèu Massena, si son arrestats davant lo pichin aucèu negre que sembla pas gaire en gamba. Pensan qu’es estat victima d’un magron que l’a pilhat per un colomb ben gras, fins de si faire una merenda. Lu mainaus, preocupats de faire ben, menan dins un mandiu blanc l’aucèu a cò dau veterinari, que, de segur, farà un miracle per li donar tornarmai una bèla vida.
Que malur per la pichina bèstia d’aver picar en tèrra dins una forèst. Pas manco de gents embé ò sensa telefonets. Manco de pichoi que juegan sur de trotejaires ò de rotlaires. Manco de bravi gents en general, fòra quauques caçaires, que metràn dins la sàcola la bèstia, non sensa li tòrcer lo còl denant. Un aucèus ferit es pròpi una bòna fortuna per lu lops, lu rainards e autres taissons brama-fam, ben contents de pas faire tòpica embé des predas ben en gambas. E lo veterinari porrà soinar tranquilament lu pichins cans dei vièlhi fremas e pilhar plen de pítols per una picura d’aiga. Aqueu de monde barbare !
Lu aucèus, sobretot lu mai pichins dei nòstri campanhas desapareissan pauc a cha pauc. S’en avisam pas totjorn mas fa d’annadas que li arèndolas de la mieu joinessa, que si pauavan sus de fius eletrics per milierats a costat de l’ostau son pas plus.
A la prima, s’en veon quauqu’uni, mas pas tant ! Lu piechs-ros, aucèus familiars que venon esquasi manjar en la man parier ! Tot aquò mi pena e m’inquieta : un matin aurem solament lo cacalejar dei agaças e la cruassada dei corpatas ! S’avèm un tròç de jardin emb’un aubre ò`doi, fèm lo necessari per lu atraire per que fagon d’aucelons per aver la jòia de lu audir tornarmai. Meme lu merlos sublaires non son tant numerós !
Avèm augut lo bònur d’aver la vísita dau nòtre felen e nòstri felenas quauques jorns e ai demandat a Lea e Janeton de faire un tèxto sus lu imatges que Joan-Pèire nos a mandat. Veicí lo tèxto :
Quiqui, Lea, Janeton : La passejada en rotlaires
Peiròt e Peireta èran partits faire un giro en rotlaires non luenh de maion. A un moment, Peiròt a augut la surpresa de veire en tèrra un aucèu sus lo camin. Interpela Peireta e li ditz : « As vist aquel aucèu, sembla un corpatàs mas non bolega, bessai es mòrt ? ….Ben non, bolega un pauc !! mas sembla malaut »
Peireta li ditz : Aí, si pòu, menant-lo en cò dau veterinari ! Per fortuna, Peiròt avia en la sieu borniera un mandiu de tissut, metèt dintre l’aucèu e totai doi menan lo corpatàs en cò dau veterinari dau vilatge, madama QUIPROCÒ : examina l’aucèu de lòng en larg ben dapertot. Maluorament avia una marrida nòva : èra un aucelon tombat dau nido e avia pas tant de temps a viure retrovèsse pas sa maire…Alora lu doi mainaus anèron a l’endrech dont l’avian trovat e pauèron embè cautèla l’aucelon . Quauques temps plus tardi la mamà corpatàs venguèt lo querre e lo menèt en lo nido.
JPB : La carriera es un vertadier cinemà
De temps en quora mi meti a la fenèstra per regarjar cen que si debana per carriera. Es pas que sigui curiós, non, mas coma lo ditz l’artista Ben : « La carriera es un vertadier cinemà. » Alora coma m’agradan lu filmes esperi sempre ne’n veire un bèu !
Justament ancuei doi pichoi faían de rotlaires. Es ver que siam dimècres e que lu enfants dau primari non van a l’escòla. M’a fach plasir perqué aquestu doi èran pas pegats davant una tauleta ò un ordinator. Brefle èran a s’amusar coma lo podii faire dau temps qu’èri pichon finda ieu. Avian mes de proteccions ai ginolhs e ai coes, un casco sus la tèsta e faían d’anar-venir sus lo marcha-pen en faça dau mieu. La filha semblava mai degorgida que lo garçon, li arribava de s’estaire sus d’un pen e de faire de ceucles sensa si fermar de rotlar. Eri admiratiu d’aquesta valentisa.
Tot en un còup, la pichona s’arrestèt davant cen que mi semblava un aucèu mòrt ò ferit. La filha tirèt fòra de la borniera un mandiu blanc que porgèt au pichon. Lo garçon s’acoconèt metèt l’aucèu negre au bèu mitan de l’estòfa. Pi embé cautèla totai doi s’enanèron plan-planin au canton de la carriera dont s’està un veterinari. Sonèron a la pòrta e una frema de blanc vestida ne’n sortèt. Lo pichon li presentèt l’aucèu e après quauqui paraulas escambiadi lu pichoi s’enanèron coma èran vengut, es a dire sus lu sieus rotlaires.
Lo filme èra bèu, mas per lo moment conoissi pas la fin e mi manca de la saupre. Deman mi metrai tornarmai a la fenèstra, bessai que veirai la fin dau filme ò alora que serà lo principi d’un autre filme. Cu saup ?