La sinergia tra associacions afrairadi non es un mòt van. N’avèm la pròva encara un còup. L’IEO-06 e la SAHM (Societat d’art e d’istòria dau Mentonasc) an travalhat cotria per una publicacion sus Nice-Matin (edicion Mentan/Menton dau 18 de decembre dau 2021). Solange MONGONDRY BARBERIS a adaptat embé gaubi per lo mentonasc un tèxte de Joan-Pèire BAQUIE, president onorari de l’IEO-06. Auguram qu’aquesta collaboracion si pòsque persègre encara en lo 2022.
Un scu ra lourda
Un de proubleme pu empourtente en Prouvença e ent’ ou Païs niçard e mentounasc es a mancansa d’aiga r’estade. Acò ese stach ilustrà da Marcel Pagnol dame Manon de fouante. A r’envèss de grosse bourriane poaran desganchà desastre e moarte quoura u elementi se descahenan couma ou 2 d’óutoubre dou 2020 ent’ e valade da Ròia, da Vesubìa e da Tinéa.
Ma permeté ent’ ou voaish servitoù de cuntà-vou ço que s’ese passà un estade, tant u ane fà, gaire luegn d’aquì sus re autesse dou païs.
Ent’ aquela épouca ra gent era squàijhi touta païsana e r’estade n’i era gaire d’aiga. Ou sindicatou de r’aiga spartìa r’aiga à u campagnoli siegue ra maten, siegue r’apréss-diernà, siegue de nuech perqué r’aiga noun s’arresta pa de courre e noun car pa desgalhà-ra.
Dounca, un jorn, ese stach pèr Jouan «ra nuech de r’aiga». Un poc avanch miejanuech, Jouan es anach à rejougne ou sen terren pèr mete r’aiga da elou. Armà d’una sapa, Jouan ha virà r’aiga ent’ ou sen predi. Ra nuech era bela e ou noaish campagnolou s’es atardà à gardeà re stele e se maravilhava da belessa de r’Univers. Ou temp ha passà, quoura tout en un còu, r’aiga s’es agoutàia, pu ren n’arribava de d’amount.
Sensa fa de bourdelou, Jouan es anach en sù fint’ au beà e, ailì, ha trovà Choa qu’i raubava r’aiga. Ra garroulha verbala s’ese trasfourmàia fint’ au moument que Jouan ha moulà una lourda à Choa.
R’afaire era gravi e Choa es anach à trovà ou juge de paz pèr demandà-ri reparacian. Au tribunale, ra stòria de r’aiga raubàia ha passà lest. Ou juge era citadin e noun counoushìa ren ent’ u proubleme de spartiment de r’aiga ent’ u coale. Noun s’ese parlà que da lourda e ou juge ha counsiderà soulament r’oufensa facha à Choa. Jouan ese stach coundanà à pagà un scu de dann. Ent’ a sala Choa avìa ou souguigne sus’ e labre, aquelou dou vinchitoù.
Jouan ha sourtì un scu da soua boursa, puhi un autre scu e re ha dache ent’ ou juge. Ou juge vourìa rende ou scu pagà en mài. Ma Jouan era dejà partì ent’ à sara pèr anà en scoantra de Choa qu’ha rechevù un’ autra lourda, ma aquela era dejà pagàia d’ avança !
Revirada da Solange Mongondry Barbéris
Per legir lo tèxte en niçard : http://ieo06.free.fr/spip.php?article4121