Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins “La Provence”, edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de setze ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Chronique pour ce samedi 28 décembre 2013
en lenga nòsta
Per l’Agachaire
Lo Fems
Per aquela darriera cronica de l’annada, l’acabarem republicanament en remarquent que, segon lo calendier revolucionari, siam l’Octidí uech de Nivòsa, jorn consacrat au fems, que li diam pereu de femier ò de fumier.
Nos estona benlèu un pauc a l’ora d’ara qu’aquela matèria dei bassas aguèsse agut son jorn, aquí que la religion celebrava puslèu de sants ò de datas de son istòria. Mai bota : dins la civilisacion tradicionala, qu’èra d’abòrd aquela d’un monde païsan, ren d’estonant qu’aguèsson pensat de metre en avans la valor d’aquò que, sensa son apòrt, les tèrras aurián pas gaire donat. O disián ben a l’epòca que lo fems èra lo dieu de la tèrra…
Autre temps, èra pas soncament davant ses campanhas que les païsans fasián lo sieu : n’i aviá jusque dins lei vilatgis, emai pron vilas, que tot lo monde menavon son peçuc de tèrra, fuguèsse qu’una pichòta vinha per aguer son vin. E te favon aquò davans sa pòrta, e pron sovent s’empalhavon ambé lei vesins, que cadun vesiá sieu lo fems un pauc pus luenh que just pròchi son ostau…
M’an sovent contat au mieu de ce que diguet mon grand quand veguet arribar les promiers tractors : « Aqueles aisinas, de tot segur que, per petar, peton ben… Mai de fems, ne’n fan gis ! E monte l’anaràn puei quèrre deman aqueste ?… »
Jean-Yves ROYER