Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest dissabta dins “La Provence”, edicion deis Aups.
Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de setze ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica per aqueu dissabta 05 d’abriu dau 2014
en lenga nòsta
Per l’Agachaire
La Lachuga
Este dissabte, lo calendier revolucionari nos mete au sextidí 16 de Germinal, que l’i mete a l’onor la lachuga.
Dins lei saladas sauvatjas, ma grand ne’n conoissiá qu’una que li disiá simplament de lachuga. Aviáu jamai tròp sachut son nom sabent, mai encuei, en furnent sus lo Net, me siáu avisat qu’èra aquela que li dién en latin « lactuca virosa ». Nòstei diccionaris parlon pereu d’una lachuga fera, mai Mistral ne’n ditz pas mai, e Onorat li donava de noms latins que son plus emplegats.
Lei libres fan sovent la confusion amb una autra varietat d’aquela familha, que ma grand sonava la saladeta, e que m’aviso ara qu’ei la « lactuca serriola ». Totjorn dins la libralha, n’i a que li meton de « doceta », causa pron estonanta d’abòrd qu’es una salada amara. Pas tant de segur coma la lachuga, mai veso pas que se posquèsse sonar de doceta, que ma grand metiá aqueu nom a la varietat sauvatja de ce que sònon en francés la « mâche ».
Doceta qu’a ren a veire – qué que ne’n digue la libralha – ambé lo mosselet, mai aqueste ai pas poscut trobar son nom latin, que la confusion entre lei dos sembla pron generala. Un pauc coma aquela que fan entre lo cade e lo genebrier. Mai aquò son de figas d’una autra banasta…
Jean-Yves ROYER