Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins “La Provence”, edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vingt ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronicas, dau 7 de mai de 2017 en lenga nòsta per l’Agachaire
Lo Carri
Aqueste Decadí 30 dau mes de Prairial, lo calendier revolucionari celebra lo carri. Ò pus precisament lo « chariot », terme qu’en cò nòste revira lo mot « carri », mai qu’a l’epòca representava ni ce que sonem ara ansin en lenga nòsta, nimai ce que l’òm entende encuei per aqueste mot en francés.
Se regardem nòstei vièlhs diccionaris, l’i aprenem de significacions ara oblidadas. E d’abòrd aqueu d’Onorat nos ne’n baila una especifica a la Provença nauta, e que Mistral repren pas. A son dire, un carri es pereu aperaicí ce que revira per lo francés « éfourceau », un mot qu’ai jamai rescontrat e que just vèno d’aprendre… Èra una mena de carreta de doas ròdas grandarassas, que l’òm i plaçava de dessota lei fais gròs e lòngs qu’èron de carrejar, coma de fustas ò de bigas. Normau adonc que siegue estat un veïcule de païs boscatier, qu’auriá pas tant servit dins la baissa…
Èra tanben una aisina qu’Onorat ne’n saup pas lo nom e qu’èra una mena de pòst montada sus rodetas, que serviá ais cordiers a virar ensems sei fais de fieus per ne’n far de còrdas.
E, dins Onorat totjorn, un emplec pas représ nimai de Mistral, que l’òm pòt veire aquí que, emai siegue ben pus gròs, son diccionari remplacèsse pas aqueu dau gavòt d’Alòs : aqueu per nomar lo carri de quatre ròdas, que lei ressaires li metián dessús la fusta de serrar.
Jean Yves ROYER
