Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e un ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 24 de febrier dau 2019 en lenga nòsta per l’Agachaire
24 de febrier
Es un vint-e-quatre de febrier qu’en 1909 – fai just 110 ans – que passava a Forcauquier, ont èra naissut, Eugèni Plauchud. Autre temps, aviá un monument aicí, au fons dau jardin public, amb un retrach en bronze, fondut a la darrièra guèrra. Ara demòra una carriera a son nom e sa tomba au cementèri, ambé d’unei vèrs sieus. Mai rèsta subretot son òbra que, per pauc qu’òm la fague conóisser, pòt encar tocar de monde encuei, emai entre lei joves.
Fuguet recebut farmacian a París en 1856, e se mostret d’abòrd un scientific, escolan de Pasteur, qu’es eu que presentet en 1888 a l’Acadèmia dei sciéncias sa descuberta sus la formacion des aigas sulfurosas. Avans, òm les pensava d’origina geologica, mai eu demostret qu’èra un fenomèn soncament biologic. E o provet ailamont l’an d’après a l’exposicion universala, en rendent sulfurosa d’aiga de la Seina !
Mai ei subretot son òbra literària que ne’n conserva lo sovenir, e d’abòrd ses còntes en provençau forcauqueirenc, qu’una bòna part fuguet publicada en volumes (« Ou cagnard », « Conte gavouot »), e son epopèia « Lou diamant de Sant-Maime », que coma « Ou cagnard » la podètz legir en linha. Aqueu poèma installa dins lei letras lo mite des « Quatre Rèinas », onte d’autres autors lo venguèron puei quèrre per ne’n far de libres qu’ameriton gaire que se ne’n parlèsse…
Jean Yves ROYER