Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e cinq ans, lo 8 de junh de 1997. Òsca !
Cronica dau 29 de genoier dau 2023 en lenga nòsta per l’Agachaire
La corrida e la bovina
Segon lo diccionari de Mistral, la bovina ei simplament « l’espèce bovine ». L’usatge modèrn en Provença l’aplica especialament a la corsa camarguenca, e a l’ensems de ses practicas e de son monde. Lo podriam metre pereu a la corsa landesa que, coma ela, es un juec a l’opausat de la corsa espanhòla, sonada pereu corrida. E podem dire que corrida e bovina, aquò ei lo jorn e la nuech.
La promiera diferéncia es evidenta : la corrida a per tòca la mòrt de la bèstia, dins un juec qu’ei son promier emai son darrier, après que li aguèsson plantat de banderilhas e donat de còps de pica. Mentre la bovina jòga ambé lo buou, que tòrna puei dins son prat, onte morirà dau vielhum.
Mai n’i a tot plen d’autres, a començar per la tenguda dei jogaires : lo simple vèstit esportiu, generalament blanc per la corsa camarguenca, s’opausa a l’àbit de lutz, e de luxi, dau torero, brodat d’òr e pampalhetat, caravata e debàs de seda.
Rapelarai enfin que tot lo vocabulari de la corrida es espanhòu, e l’avem jamai provençalisat, pas mai que francisat. E quand un jovent de Nimes vòu torear, prendrà un nom espanhòu : se farà sonar « Nimeño » e pas Nimesenc, e un Arlatenc de naissença se retrobarà batejat « Juan Bautista ». Basta : espanhòla ei la corrida, espanhòla demòra, emai aguèsse au nòste d’afecionats. Perdon : « d’aficionados »…
Jean Yves ROYER