Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e doi ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Un 3 de novembre
Aquò se passava a Tarascon lo tres de novembre de l’an 1476. Aqueu jorn d’aquí ailà moriguet Joan Còssa, un napolitan d’origina qu’èra estat luectenent generau de Provença, senescau dau rèi Rainier e fin finala grand senescau de Provença.
Au començament de sa carriera, la rèina Joana (la segonda dau nom), li aviá fisat la carga de gardi e conservator dei forèsts de la corona de Nàpol. Fuguet puei au servici de son eiretier, nòste celèbre rèi Rainier. Es ansin que se batet còntra lo rèi d’Aragon Amfós V que li disputava lo reiaume napolitan. Coma eu fasiá lo sèti de la vila que defendiá lo Còssa, Rainier, que voliá pas lo perdre, li faguet mandar la permission de li ne’n vendre la ciutadèla per dètz-mila peças d’aur. Es ansin qu’Amfós rintret en triomfe dins Nàpol, que semblava pas maucontenta de l’afaire.
Sa carriera provençala aviá començat quand Rainier li aviá donat la baroniá de Grimaud, emai les tèrras de Marinhana e de Ginhac. Seriá tròp lòng de ne’n debanar lo fieu. Dirai just qu’en mai de sei fonccions que n’ai parlat a la debuta, aguet un ròtle important d’ambassador.
A sa mòrt, ei lo rèi Rainier que li faguet bastir un tombèu dins la glèisa tarasconenca de Santa-Marta, qu’èra un afeccionat d’aquela santa. Tombèu realisat per un escaupraire italian, Francesco Laurana, qu’ailà lo podem vèire encara.
Jean Yves ROYER
*****************************************************************************************
Sant Leobon
Leobon de Salanhac es un sant lemosin que de tot segur, emai se festege encuei, n’avètz jamai ausit parlar. E pasmens sa vida ei fòrça interessanta. Naisset a Furçac onte, pron jove encara, se faguet ermitan dins una còla boscosa en riba de Gartempa, onte passava son temps entre pregar, cultivar la tèrra per sa vida e anar a messa.
Ailà, un jorn una frema li venguet afortir que s’èra perduda dins la forèst, e li demandet lo recapte. Mai lèu comencet de li tenir de prepaus que mostravon ben qu’aviá d’autres idèias en tèsta, qu’èron pas d’aqueles qu’un ermitan posquèsse partatjar… Devinaretz pas de tot segur sa reaccion a’n aqueles prepaus ? Curbet lo caladat de son ermitatge de carbons ardents, se couchet au mitan, e demandet a la fremassa de venir l’i retrobar ! Pensetz un pauc s’aquela aguet lèu fach de garçar lo camp d’aquí, e d’anar rejónher de complicis qu’aviá dins aquel afaire (de macarèus bensai ?), que posquèron constatar que Leobon èra ni cremat ni rostit, ni soncament bedusclat lo mens dau monde ! Pas besonh de dire que sa reputacion de sant èra facha, e que de molons de gents lo venián venerar…
Es que tot aqueu monde lo destorbavon, ò qu’aviá paur que la frema tornèsse ? Totjorn es que s’enanet de Furçac per anar s’establir sus l’autra riba, a Salanhac, onte moriguet lo 13 d’octòbre de l’an 530.
Jean Yves ROYER