Vaquí doi cronicas setmanièras de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins “La Provence”, edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e doi ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronicas, dau 09 de febrier e dau 16 de febrier dau 2020 en lenga nòsta per l’Agachaire
Sant Maron
Entre lei sants dau jorn, avem un sant Maron, ermitan en Siria dins la segonda mitat dau sègle IV, que sei discípols an fondat la glèisa maronita. Ai sovent entendut parlar d’aquesta coma d’una dei glèisas orientalas, mai m’èro jamai pausat la question de sacher d’onte veniá son nom.
Dison que restava pròchi d’un temple ancian qu’aviá transformat en glèisa, onte s’aparava dau soleu sota un tibanèu de pèu. Menava la vida que faliá dins son estat : austeritat, peniténcia, preguièras e tutti quanti ; mai, subretot, fava tot plen de miracles que ne’n sabem tròp ren (de garisons de tot segur), alevat que li valián la preséncia de molons de gents.
Ben entendut, un còp mòrt l’òm se disputet sei relíquias, e son les pus fòrts que les embalèron, e li bastissèron a l’entorn un sanctuari que fuguet lèu un luec de romavatge. Tot aqueu monde, a l’imatge de Maron, tenián dei glèisas calcedonianas, que per elei Jèsus èra tant dieu coma òme, en oposicion ai monofisitas qu’afortissián que sa natura divina emportava l’autra. Interessanta question que lei fasiá se massacrar entre monges dei doas obediéncias, coma o fèron en 517, onte 350 des promiers restèron per sòu… L’òm vei que l’aplicacion dau cinquen comandament, « Assassinaràs pas », aviá lèu agut recebut una aplicacion un pauc especiala, qu’anava traversar lei sègles…
********************************************************************************************
Santa Juliana
La santa dau jorn marcada sus mon cartabèu es una Juliana, aquela que li diam de Nicomedia, una ciutat sonada encuei Izmit, en Turquia, onte viviá au començament dau sègle IV.
Fiançada au prefècte dau luec, lo refusava estent qu’èra pagan e o voliá demorar : pas question adonc que se faguèsse batejar. En veguent aquò, son paire la faguet desnusar e batre (la version occitana de la Legenda daurada a just retengut la promièra causa : « comandet que hom la despolhes »), e la liuret puei ansin a son òme. Li tornet donar son ponch de vista e eu li respondet : « La mia cara dona, ieu non pode pas ni far aysso de que mi requires, quar l’emperador mi faria ostar lo cap ». Adonc eu la faguet foitar, penjar per les pès de nuechs e de jorns de temps, puei vuejar de plomb fondut sus la tèsta ! « E quant lo malvat vi que totz aquetz tormens no’lh nozian, comandet la liar am grans cadenas e que hom la mezes en la carcer. »
Ailà lo demòni li apareisset sota la forma d’un àngel, mai ambé l’ajuda de dieu ela se laisset pas engarçar. La seguida ei mai originala : ei la santa que l’estaquet, li faguet avoar cu èra, emai sa mission e aquí, « pres lo, e liet li las mas tras l’esquina, e mes lo sotz los pes, et am la cadena am que era liada, batet lo fortmen. » ! La seguida es pus classica, e a la fin la Juliana ei descapitada.
Jean Yves ROYER