Céline, 17 ans e escolana au Licèu Calmette de Niça a presentat l’opcion au BAC en junh 2004. Lo cau ben dire a augut totplen de volontat e de meriti vist qu’en aqueu licèu li a pas de professor d’occitan-lenga d’òc. Vos presentam lo sieu estudi sus lo prològo dau « Catarina Segurana » de Richard CAIRASCHI e Jan-Luc SAUVAIGO.
Catarina SEGURANA
Aqueu texto es una ficcion istòrica escricha da Richard CAIRASCHI e Jan-Luc SAUVAIGO, mé de textos de cançons mesclats. Tracta de l’eroïna niçarda Catarina Segurana qu’auria garçat lu turcs fòra de Niça. Per lu autors auria tengut un jornal íntimo que debuta en lo 1516 per anar fins en lo 1543 data dau seti de Niça per lu turcs. Niça èra sota la proteccion de la Savòia E Francés lo premier ligat ai turcs volia passar per niça per anar en Itàlia. Catarina SEGURANA auria fach veire lo sieu tafanari per faire fugir lu turcs. Per comemorar aqueu acte eroïc cad’an si fa una fèsta en vila vielha davant lo bas-relèu que nen mòstra Catarina SEGURANA qu’a pilhat la bandiera ai turcs..
Explicacion dau texto : Pròlogo
La partida sonada prològo es cantada. Si ve qu’es una cançon perque li son de coblas e una mena de repilha :
« Se l’an dich alora es ver »
Es C. SEGURANA que parla a la premiera persona e aquò prefigura lo sieu jornal íntimo. Dins la premiera cobla insiste sus lu malurs qu’an tocat Niça a la sieu epòca :
« Despí que sieu naissuda e tanben davant que sigui nata » (podem finda aremarcar li doi formas dau participo passat dau verbo « naísser » una enumeracion : « malautia, maloras, faminas », « e li guèrras ».
La segonda cobla presenta lo personatge de Catarina. En realitat sabem pas se a pròpi viscut mas lu autors an vorgut li donar una legitimitat en li faguent espone la sieu filiacion : « filha d’Antonin PESCAIRIS » Veëm qu’es d’origina modesta es bugadiera e son paire pescador.
Per autre la darniera frasa de la cobla anonça lo sujet de l’istòria que repilha la legenda : « Ai garçat lu Turcs fòra de Niça » De fach Catarina SEGURANA es basta conoissuda per aquò.
En de mai d’aquò la mena de repilha « Es ver perque l’an dich » es una acreditacion de la legenda, mas lo darnier vers de la cançon « Mas pas coma l’an dich » anonça que lu autors van nen contar la sieu « vertadiera » version de l’istòria per Catarina.
Jornal íntimo :
La forma dau jornal íntimo es interessanta perque nos fa segre lu eveniments esquasi au quotidian.
Catarina pinta lu eveniments que marquan la sieu vida :
– Lu mòrts que tocan la sieu familha : son paire qu’es estat retrovat sus la grava après d’una tempesta ; la sieu sòrre Anaïs qu’es mòrta d’un « marrit còup de frei »
– nen parla tanben dei dificultats dau quotidian : la dificultat de trobar de sòus per viure. Catarina SEGURANA que remendava lu arets fins a la mòrt de son paire aüra es emplegada da Sinha Justa per l’ajuda au linge. Doi dei sieu fraires van travalhar ai fortificacions, mas es pas pron. Un garda que semblava brave e li donava de bòsc per s’escaufar a meme vorgut si corcar ensemb’ela.
– Au travers dau sieu racònte, avèm finda un tablèu de la realitat istòrica d’aquela epòca : lo travalh ai fortificacions dau Castèu de Niça, la presença de sordats, la venguda dau Duco Carlo embé la sieu tropa de sordats de’n Savòia.
Conclusion :
En aqueu texto, la legenda de Catarina SEGURANA que conoissem toi es vista d’una biais diferent e es tractada d’una maniera originala : un jornal íntimo embé de cançons. Lo personatge de Catarina pilha aquí una nòva umanitat e semblam s’avesinar mai pròche dei sieus sentiments e de la sieu vida quotidiana.
Céline
