Aqueu tèxt nos es estat mandat per Joan-Maria de Pezenàs per respondre au tèxt (Resson d’Aquí n°38 lo temps del manhans) de Robèrt Martron ; nos balha un extrach d’un article, publicat dins la revista « Lo gai Saber » (N° 448, ivern de 1992), l’a escrich » en respècte de la grafia de Tolosa « . Saludam aquesta iniciativa, que va dins lo sens dei escambis que desiram numerós sus lo site de l’ieo-06.
« JAUME MAURAT es tolosan. Es pas, de mestier, òme de pluma, mas es naturalament un artista vertadièr. Mestieral dins l’amoblament e especialisat dins lo teissut d’amoblament, realiza de meravilhas a vestir cadièras, cadierassas e canapès dins son obrador de Tolosa. De mai mannat d’una imaginacion refolanta, tròba en occitan istòrias de tota mena que son ditas, plan sovent sus las ondas de Ràdio-Occitania » Joan-Maria
Per legir l’article de Robèrt Martron : Lo temps dei manhans
LA RENAISSANÇA DE LA SEDA
» Desempuèi d’annadas, èra gaireben al trauc del desbrembièr,degús la volià pas mai emplegar, subretot a causa de son pretz. Çàquela avià totjorn una fama prestigiosa, es per aquò, benléu que coma un recaliu que le vent atisa, se torna trobar ara sul mercat.
Cal dire que le gost de las gens a pas jamai desparegut per la seda naturala, mas les enaniments de las recèrcas per trabalhar milhor e mens car balhèrem de vam a la seda artificiala que botèt a l’endarrièr sa sòrre ainada.
Aquela seda artificiala prenguèt lèu fait tota la plaça sul mercat per mantunas rasons ; fial d’una longor sensa fin, pus lusent, aisit per prendre las tintas, autant plan que le coton, soliditat pus forta, tres còps mai que la seda naturala, del fait pus aisida a tèisser.
Totas aquelas rasons fusquèren màger per l’industria que n’a pas qu’un sol vejaire ; le bon far e la qualitat.
La seda naturala, ela, al revèrs, a plan mens de possibilitats, la longor d’un fial fa pas que sièis a uèit cents mèstres, es pas tant aisida a tèisser que l’autra, mas per las estòfas polidas coma lo brocat, lampà, damàs, velòs de Gèna, i a pas qu’ela.
De cap de manièra, se pòt pas acomparar : la una se fartga per la quantitat, l’autra per la beutat. Es la seda naturala que balha a l’amòblament las estofas pus ricas, mai agradivas als uèlhs e al tocat.
Coma au sabètz, la seda es lo produch de la debanadura del cocon, que endedins i viu una canilha nomenada manhan, vos contarèi pas sa vida, la coneissètz !
Le fial de seda es conegut e emplegat desempuèi mai de dos mil ans aban Jèsus.
Son les chineses, pareis qu’an començat aquela factura,per èsser seguits dels autreis païses…e en OCCITANIA.(dins las Cevenas)
Mas se nos aus aicí avèm produch primièr, son les teissièrs franceses de LYON que sapièron recampar totas las milhonas tecnicas dels autris teissièrs del mond, per fabregar aquelas estòfas miravelhosas que faran lor renomenada. »
JAUME MAURAT