Amics occitans, la cronica Ribon-Ribanha d’ancuei, titrada ” Lo Baptismo ” non es una òbra personala mas la revirada d’un racònte italian de Giovanni Guareschi. Aquí si tracta dau segond capítolo dau sieu libre mai famós, “Monde pichin”, que cònta li aventuras dei doi indenembrables personatges sieus, Don Camillo e Peppone. L’adaptacion au niçard es l’òbra d’Anna-Maria MILARDI qu’aremerciam per aquest travalh.
Asperam tanben lu vòstres escrichs per li cronicas futuri, que sigon racòntes dau passat ò dau quotidian, articles jornalistics, galejadas, poesias, cançons, scenetas de teatre, bandas dessenhadi…
a l’adreça : ribonribanha@yahoo.fr
“La garderem ribon-ribanha, nòsta rebèla lenga d’Òc !”
Lo Baptismo
Don Camillo que, au som d’una escala, èra a lustrar mé lo Sidol l’aureòla de Sant Jousè, si virèt e demandèt cen que volion.
« L’i a de cauas da baptejar aquí » respondèt l’òme. E una dei fremas mostrèt un fais emb’un enfant dintre.
« Cu l’a fach ? » interroguèt Don Camillo mentre calava.
« Ieu » respondèt la molher de Peppone.
« Emb’au tieu espós ? » s’informèt Don Camillo.
« Aquò va sensa dire ! Mé cu volètz que l’aigui fach : mé vos ? » repliquèt seca la molher de Peppone.
« Non la vi pilhatz cauda » observèt Don Camillo en s’encaminant vèrs la sacrestia. « Ne’n sabi pron ieu : non avian dich qu’en lo vòstre partit es de mòda l’amor liure ? »
Passant davant l’autar Don Camillo si clinèt e guinhèt au Crist crucificat.
« Avètz audit ? » e Don Camillo richonegèt. « Li ai donat un abuton en aquelu sensa Dieu ! »
« Non dire bestialitats, Don Camillo ! » respondèt sec lo Crist. « Siguèsson sensa Dieu, non vendrian aquí per far baptejar lu fius. La molher de Peppone t’auguèsse mandat un pastisson, lo ti series ganhat. »
« Se la molher de Peppone mi mandava un pastisson, ieu lu pilhavi tot’ai tres per lo còl e… »
« E ? » demandèt Dieu severo.
« Ren, maniera de dire. » respondèt Don Camillo a la lèsta en s’enauçant.
« Don Camillo, fai mefi » l’avisèt Jèsus.
Vestissent lu paraments sacerdotals, Don Camillo s’avesinèt dau fons baptismal.
« Coma lo volètz sonar ? » interroguèt Don Camillo a la molher de Peppone.
« Lenin, Libero, Antonio » respondèt la molher de Peppone.
« Vai-lo far baptejar en Russia » diguèt Don Camillo calme en metent torna lo cubercèu au fons baptismal.
Don Camillo avia de mans grani coma de palas e lu tres s’enanèron sensa bofar mòt. Don Camillo cerquèt de resquilhar en la sacrestia, mas la votz dau Crist lo tanquèt.
« Don Camillo, as fach una gran bruta caua ! Vai sonar aqueli gents e bapteja lo pichon. »
« Jèsus. » respondèt Don Camillo. « Devètz tenir d’a ment que lo baptismo es ren una pantalonada. Lo baptismo es una caua sacra. Lo baptismo… »
« Don Camillo » copèt lo Crist. « Mi vòles ensenhar cen qu’es lo baptismo en ieu ? Siáu ieu que l’ai inventat ! Ieu ti díi qu’as fach un escòrn dei gròs, perqué aquel enfant, metem que mòre en aquesto moment, la fauta serà tieua se non a l’entrada liura au Paradís ! »
« Jèsus, dramatisem pas ! » refortissèt Don Camillo. « Perqué deuria morir ? Es blanc e roge coma una ròsa ! »
« Aquò vòu pas ren dire ! » li renfacèt lo Crist. « Li pòu tombar un teule sus lo suc, li pòu venir un còup apoplectico. Tu lo deves baptejar. »
Don Camillo alarguèt lu braç :
« Jèsus., pensatz-l’i un moment. Siguèssi segur qu’aqueu pi va en infern, si porria laissar córrer : mas eu, finda s’es lo fiu d’un brut ferravecho, vi pòu ben capitar a l’imprevista au Paradís. Alora, diètz-mi vos coma pòdi permetre que v’arriban au Paradís de monde que si sònan Lenin ? Ieu lo fau per la fama dau Paradís. »
« A la fama dau Paradís l’i pensi ieu » cridèt Jèsus. secat. « Cen que m’interessa es que sigon de gentilòmes : que si sònan pi Lenin ò Bottone, non m’impòrta. A la rigor, tu podies avisar aqueli gents que donar ai enfants de noms fantaumiers soventi fes li pòu crear de fastidis quora creisseràn. »
« Va ben » respondèt Don Camillo. « Ieu ai totjorn tòrt. Cerquerem de remediar. »
En aqueu moment, entrèt quauqu’un. Era Peppone solet, lo pichon en braç. Peppone barrèt la pòrta mé lo verrolh.
« D’aquí sòrti pas » diguèt « se mon fiu non es estat baptejat emb’au nom que vòli ieu. »
« Vequí » sussurèt Don Camillo sorrident au Crist. « Li veètz aqueli gents ? Siam plens dei intencions li mai santi e regarjatz coma nen tractan. »
« Mete-ti a la sieu plaça » respondèt lo Crist. « Son ges de metòdos da laudar, mas si pòdon acapir. »
Don Camillo cascalhèt la tèsta.
« Ai dich que d’aquí sòrti pas se non mi baptejatz mon fiu coma vòli ieu ! » repepilhèt Peppone e, pauat lo fais mé l’enfant sus un banc, si levèt la jaca, si reverteguèt li manchas e s’avesinèt menaçant.
« Jèsus. » implorèt Don Camillo. « Ieu m’en remeti a vos. Se vos ‘stimatz just qu’un sacerdòt vòstre, cede ai imposicions dei privats, ieu cedi. Qualora deman non vi lamentatz pi se mi porteràn un vedèu e m’impaueràn de lo baptejar. Vos lo sabètz : mefi de pas crear de precedents. »
« Bè » respondèt lo Crist. « En aqueu cas, tu deves cercar de li faire acapir… »
« E se aqueu mi frusta ? »
« Pilhe-ti li frustadas, Don Camillo. Endura, patisse coma faguèri ieu. »
Alora Don Camillo si virèt :
« D’acòrdi, Peppone » diguèt. « Lo pichon sortirà d’aquí baptejat, mas pas emb’aqueu nom damnat. »
« Don Camillo » barbatèt Peppone « remembratz-vos que ai lo ventre delicat per aquela bala que mi siáu pilhat en montanha. Non tiratz de còups bas ò comencerai de travalhar m’un banc. »
« Apaise-ti, Peppone, ieu lu ti lòtji toi au plan superior » respondèt Don Camillo, en li plaçant un gautàs a cavau sus d’una aurelha.
Eran doi omenàs embé de braç de ferre e volavan lu simecs que faian sublar l’ària. Après vint minutas de lucha furibònda e silencioa, Don Camillo audèt una votz ai espatlas :
«Issa Don Camillo ! Tire-li en la maissèla ! »
Era lo Crist de sobre l’autar. Don Camillo amirèt la maissèla e Peppone s’estrampalèt en tèrra.
Peppone demorèt ajaçat un desenau de minutas, pi s’enaucèt, si massèt lo menton, s’assetèt torna, si metèt la jaca, si refaguèt lo nòdo dau mandilho roge, e pilhèt lo pichon en braç.
Vestit dei paraments d’usatge, Don Camillo l’asperava, ferm coma un rocàs, davant lo fons baptismal, Peppone s’avesinèt plan.
« Coma lo sonam ? » demandèt Don Camillo.
« Camillo, Libero, Antonio » barbatèt Peppone.
Don Camillo cascalhèt la tèsta.
« Mas non : sonem-lo puslèu Libero, Camillo, Lenin » diguèt. « Aí, Lenin tanben ; quora an un Camillo pròche, lu tipos coma aqueu an ren da faire. »
« Amen » barbatèt Peppone en si tastant la maissèla.
Quora, un còup tot acabat, Don Camillo passèt davant l’autar, lo Crist diguèt sorrident :
« Don Camillo, cau dire la veritat : en política, sabes faire tu melhor de ieu. »
« Finda en castanhadas pasmens » respondèt Don Camillo mé desdenh en si tastant indiferent un gròssa badòla au front.
Adaptacion au niçard : Anna-Maria MILARDI
