Amics occitans, la cronica Ribon-Ribanha d’ancuei, titrada » Lo Baptismo » non es una òbra personala mas la revirada d’un racònte italian de Giovanni Guareschi. Aquí si tracta dau segond capítolo dau sieu libre mai famós, « Monde pichin », que cònta li aventuras dei doi indenembrables personatges sieus, Don Camillo e Peppone. L’adaptacion au niçard es l’òbra d’Anna-Maria MILARDI qu’aremerciam per aquest travalh.
Asperam tanben lu vòstres escrichs per li cronicas futuri, que sigon racòntes dau passat ò dau quotidian, articles jornalistics, galejadas, poesias, cançons, scenetas de teatre, bandas dessenhadi…
a l’adreça : ribonribanha@yahoo.fr
« La garderem ribon-ribanha, nòsta rebèla lenga d’Òc ! »
Lo Baptismo
Don Camillo que, au som d’una escala, èra a lustrar mé lo Sidol l’aureòla de Sant Jousè, si virèt e demandèt cen que volion.
« L’i a de cauas da baptejar aquí » respondèt l’òme. E una dei fremas mostrèt un fais emb’un enfant dintre.
« Cu l’a fach ? » interroguèt Don Camillo mentre calava.
« Ieu » respondèt la molher de Peppone.
« Emb’au tieu espós ? » s’informèt Don Camillo.
« Aquò va sensa dire ! Mé cu volètz que l’aigui fach : mé vos ? » repliquèt seca la molher de Peppone.
« Non la vi pilhatz cauda » observèt Don Camillo en s’encaminant vèrs la sacrestia. « Ne’n sabi pron ieu : non avian dich qu’en lo vòstre partit es de mòda l’amor liure ? »
Passant davant l’autar Don Camillo si clinèt e guinhèt au Crist crucificat.
« Avètz audit ? » e Don Camillo richonegèt. « Li ai donat un abuton en aquelu sensa Dieu ! »
« Non dire bestialitats, Don Camillo ! » respondèt sec lo Crist. « Siguèsson sensa Dieu, non vendrian aquí per far baptejar lu fius. La molher de Peppone t’auguèsse mandat un pastisson, lo ti series ganhat. »
« Se la molher de Peppone mi mandava un pastisson, ieu lu pilhavi tot’ai tres per lo còl e… »
« E ? » demandèt Dieu severo.
« Ren, maniera de dire. » respondèt Don Camillo a la lèsta en s’enauçant.
« Don Camillo, fai mefi » l’avisèt Jèsus.
Vestissent lu paraments sacerdotals, Don Camillo s’avesinèt dau fons baptismal.
« Coma lo volètz sonar ? » interroguèt Don Camillo a la molher de Peppone.
« Lenin, Libero, Antonio » respondèt la molher de Peppone.
« Vai-lo far baptejar en Russia » diguèt Don Camillo calme en metent torna lo cubercèu au fons baptismal.
Don Camillo avia de mans grani coma de palas e lu tres s’enanèron sensa bofar mòt. Don Camillo cerquèt de resquilhar en la sacrestia, mas la votz dau Crist lo tanquèt.
« Don Camillo, as fach una gran bruta caua ! Vai sonar aqueli gents e bapteja lo pichon. »
« Jèsus. » respondèt Don Camillo. « Devètz tenir d’a ment que lo baptismo es ren una pantalonada. Lo baptismo es una caua sacra. Lo baptismo… »
« Don Camillo » copèt lo Crist. « Mi vòles ensenhar cen qu’es lo baptismo en ieu ? Siáu ieu que l’ai inventat ! Ieu ti díi qu’as fach un escòrn dei gròs, perqué aquel enfant, metem que mòre en aquesto moment, la fauta serà tieua se non a l’entrada liura au Paradís ! »
« Jèsus, dramatisem pas ! » refortissèt Don Camillo. « Perqué deuria morir ? Es blanc e roge coma una ròsa ! »
« Aquò vòu pas ren dire ! » li renfacèt lo Crist. « Li pòu tombar un teule sus lo suc, li pòu venir un còup apoplectico. Tu lo deves baptejar. »
Don Camillo alarguèt lu braç :
« Jèsus., pensatz-l’i un moment. Siguèssi segur qu’aqueu pi va en infern, si porria laissar córrer : mas eu, finda s’es lo fiu d’un brut ferravecho, vi pòu ben capitar a l’imprevista au Paradís. Alora, diètz-mi vos coma pòdi permetre que v’arriban au Paradís de monde que si sònan Lenin ? Ieu lo fau per la fama dau Paradís. »
« A la fama dau Paradís l’i pensi ieu » cridèt Jèsus. secat. « Cen que m’interessa es que sigon de gentilòmes : que si sònan pi Lenin ò Bottone, non m’impòrta. A la rigor, tu podies avisar aqueli gents que donar ai enfants de noms fantaumiers soventi fes li pòu crear de fastidis quora creisseràn. »
« Va ben » respondèt Don Camillo. « Ieu ai totjorn tòrt. Cerquerem de remediar. »
En aqueu moment, entrèt quauqu’un. Era Peppone solet, lo pichon en braç. Peppone barrèt la pòrta mé lo verrolh.
« D’aquí sòrti pas » diguèt « se mon fiu non es estat baptejat emb’au nom que vòli ieu. »
« Vequí » sussurèt Don Camillo sorrident au Crist. « Li veètz aqueli gents ? Siam plens dei intencions li mai santi e regarjatz coma nen tractan. »
« Mete-ti a la sieu plaça » respondèt lo Crist. « Son ges de metòdos da laudar, mas si pòdon acapir. »
Don Camillo cascalhèt la tèsta.
« Ai dich que d’aquí sòrti pas se non mi baptejatz mon fiu coma vòli ieu ! » repepilhèt Peppone e, pauat lo fais mé l’enfant sus un banc, si levèt la jaca, si reverteguèt li manchas e s’avesinèt menaçant.
« Jèsus. » implorèt Don Camillo. « Ieu m’en remeti a vos. Se vos ‘stimatz just qu’un sacerdòt vòstre, cede ai imposicions dei privats, ieu cedi. Qualora deman non vi lamentatz pi se mi porteràn un vedèu e m’impaueràn de lo baptejar. Vos lo sabètz : mefi de pas crear de precedents. »
« Bè » respondèt lo Crist. « En aqueu cas, tu deves cercar de li faire acapir… »
« E se aqueu mi frusta ? »
« Pilhe-ti li frustadas, Don Camillo. Endura, patisse coma faguèri ieu. »
Alora Don Camillo si virèt :
« D’acòrdi, Peppone » diguèt. « Lo pichon sortirà d’aquí baptejat, mas pas emb’aqueu nom damnat. »
« Don Camillo » barbatèt Peppone « remembratz-vos que ai lo ventre delicat per aquela bala que mi siáu pilhat en montanha. Non tiratz de còups bas ò comencerai de travalhar m’un banc. »
« Apaise-ti, Peppone, ieu lu ti lòtji toi au plan superior » respondèt Don Camillo, en li plaçant un gautàs a cavau sus d’una aurelha.
Eran doi omenàs embé de braç de ferre e volavan lu simecs que faian sublar l’ària. Après vint minutas de lucha furibònda e silencioa, Don Camillo audèt una votz ai espatlas :
«Issa Don Camillo ! Tire-li en la maissèla ! »
Era lo Crist de sobre l’autar. Don Camillo amirèt la maissèla e Peppone s’estrampalèt en tèrra.
Peppone demorèt ajaçat un desenau de minutas, pi s’enaucèt, si massèt lo menton, s’assetèt torna, si metèt la jaca, si refaguèt lo nòdo dau mandilho roge, e pilhèt lo pichon en braç.
Vestit dei paraments d’usatge, Don Camillo l’asperava, ferm coma un rocàs, davant lo fons baptismal, Peppone s’avesinèt plan.
« Coma lo sonam ? » demandèt Don Camillo.
« Camillo, Libero, Antonio » barbatèt Peppone.
Don Camillo cascalhèt la tèsta.
« Mas non : sonem-lo puslèu Libero, Camillo, Lenin » diguèt. « Aí, Lenin tanben ; quora an un Camillo pròche, lu tipos coma aqueu an ren da faire. »
« Amen » barbatèt Peppone en si tastant la maissèla.
Quora, un còup tot acabat, Don Camillo passèt davant l’autar, lo Crist diguèt sorrident :
« Don Camillo, cau dire la veritat : en política, sabes faire tu melhor de ieu. »
« Finda en castanhadas pasmens » respondèt Don Camillo mé desdenh en si tastant indiferent un gròssa badòla au front.
Adaptacion au niçard : Anna-Maria MILARDI
