Amics occitans, la cronica Ribon-Ribanha d’ancuei, titrada « LO CÒNTE DEI SÈT FRAIRES DINS LO POTZ. », v’es prepauada da Jaume PIETRI, reire-president de l’IEO-06, adaptacion d’un cònte d’Enric POURRAT.
Asperam tanben lu vòstres escrichs per li cronicas futuri, que sigon racòntes dau passat ò dau quotidian, articles jornalistics, galejadas, poesias, cançons, scenetas de teatre, bandas dessenhadi…
a l’adreça : ribonribanha@yahoo.fr
« La garderem ribon-ribanha, nòsta rebèla lenga d’Òc !
LO CÒNTE DEI SÈT FRAIRES DINS LO POTZ.
L’ aviá un còp sèt Auvernhàs, sèt fraires dau país naut que, a l’escasença de la sason mòrta, segon la costuma d’Auvernha, s’empartèron per derrabar sa vida dins lo monde.
De verai, èran fraires totei tres : pas un que n’aguèt lei sièis autrei per fraires.
Aquò leis esmeravilhavan de lònga quora l’i somiavan, e li balhava una grand fisança.
Èran pas d’aquelei finòchos qu’an inventat la podra, mai la malícia es per lo diable. E lo màger prometèt a la maire que per Sant Joan cauda, la Sant Joan d »estiu, si recamparián toeis a l’ostau.
Lei vaquí donc sus lei camins, s’espantant de tot çò que vesián e volent tot veire de pròchi : una capèla ambé sa campana, un atalatge de cavaus blancs, un pònt ponchut sus son arca, un esquiròu que fasiá virar lo tambor de sa gàbia, e patin e cofin.
A la bruna passèron davant un grand potz coma, de segur, n’i a ges ailamondaut que l’aiga sorgenta de’n pertot de la ròca.
Lo vouguèron badar, si clinèron, l’i mirèron l’aiga que lusiá au fin fons, fins que l’ainat diguèt de tornar enregar lo camin.
Mai aguèron pas manco fach tres cambadas que li venguèt l’idèa que faliá si comptar per s’assegurar que degun sichèsse cabussat dins lo potz.
L’ainat leis arrengueirèt per lei comptar.
Ne’n trobèt ren que sièis.
Si metèt a costat d’elei e demandèt au cabdèt de sortir dau reng e de lei comptar a son torn.
Lo cabdèt, eu tanben, ne’n trobèt ren que sièis ; tot parier faguèron leis autrei mai ne’n trobèron sièis e pas un de mai.
« Aquela empega ! Eriam pasmens sèt ! »
Pecaire ! Cadun oblidava de si comptar eu. De tant qu’èran en pena n’avián lei carnavèlas tota treboladas.
L’ainat s’entornèt au potz e si clinèt: metèt la man en visiera sus leis uelhs e, coquin de sòrt, desvistèt una cara dins lo fons ! Sichèt la muma causa per leis autrei que si clinèron a cha un.
Pus ges de dobtança. Dins tot aquò èran sensa còrda nimai escala per traire lo fraire d’aquí.
» Vague, fem la cadena. M’arrapi a la barra ; tu, arrapa-ti a mei cavilhas. E ansin tant que serem ! « .
Mai aquò pesa sièis Auvernhàs…Lo seten, devalant d’espatla en espatla, mentre que s’arrapava au darnier, amondaut, l’ainat, emai sichèsse galhardàs, sentèt pelar lei mans e li escapar la barra.
» M’escapa ! » bramèt.
Aitanlèu lo cabdèt faguèt :
» Escupe dins lei mans! « .
Un tant bòn conseu si duviá d’èstre seguit. E, sus lo còp, lei vaquí totei sèt dins lo fons…
Aguètz pas paur ! Si neguèron pas que l’i aviá pas pron d’aiga per aquò faire. Tant solament, es forra-borra que si tombèron leis uns sus leis autrei. Arrivèron pus a si desmesclar e a tirar dau molon sei braç e sei cambas que cadun sachèt pas pus çò qu’èra sieu…
Alora, lo màger aguèt l’ idèa que faliá bòrd que d’ordinari es eu que leis aviá per totei.
Estent qu’èra de per-dessús lo molon, desbloquèt sa cencha e, ambé vòlha,
piquèt subre.
» Oi, oi, de ma camba!
Oi, oi, de ma man!
Oi, oi, de ma tèsta! « .
La cencha èra facha de bòn cuer, espés d’un mieg poce ben claquejant.
Dieumercés èla, cadun reconoissèt sei membres, braç e aurelhas. L’ aiga, la beta e sèt Auvernhàs, aquò fasiá una brava mescladissa.
Fin finala si son desempachats e si son mes drechs. En aqueu moment si levèt la luna. Veguèron que s’èra laissat de traucs entre lei pèiras per la remonta dau potz per fin de l’i botar lei pès e s’arrapar ambé lei mans.
De trauc en trauc, un ara, un puei, tornèron sus la prada.
Si gangassèron coma de cans banhats e gangassèron pereu lei capèus per ne’n faire sortir l’aiga.
Viant aquelei capèus secar sus lo prat, li venguèt l’ idèa, a l’ainat, de lei comptar :
ne’n trobèron sèt e ansin èran segurs que l’i èran totei.
E tornarmai partèron a l’esclaire de la luna, contents qu’es pas de dire, d’èstre
toteis ensems, fisançós en sa vida avenidoira dins lo monde.
Enric POURRAT (1)
Revirada en provençau maritime per Jaume PIETRI
(1) Cònte publicat dins « Le trésor des contes », tome 1 per Henri Pourrat. Ed. Gallimard (1952).
Remandam a l’article « Henri Pourrat » de Wikipedia per ne’n saupre mai sus l’autor.
NOS A ESCRICH :
Jean Claude Puech Diluns que vèn sera contat ais escòlans ambe la gestuala, capèu auvernhàs …e cencha de cuèr !
MAURIS : Lo potz https://www.youtube.com/watch?v=BfCGTjngiNc