Despí que lo President dau Conselh regionau, Michel VAUZELLE, a anonçat la sieu intencion de cambiar lo nom de la region PACA per lo biais d’una vasta consultacion populària via Internet, lo debat s’es descatenat en television, sus lu jornals mas tanben dins cada caumina. Tres grani tendenças aparèisson : lu defensors de la designacion actuala, lu partisans dau nom generic de Provença e lu inventors de denominacions noveli.
En divèrsi Cronicas publicadi li a gaire, l’amic agachaire Joan-Ives ROYER n’explica perqué lo nom de Provença l’i aparèisse lo mai rapresentatiu e federatiu (veire liames çai-sota) :
– « Region PACA »
– Lo Prètz de Provença
– Provença-Mediterranèa ?
– Deman, Provença ?
Vi prepauam ancuei de descurbir lo vejaire d’Andrieu FAURE, militant pron famós de la causa occitana en país aupenc, dins la region de Gap.
Provence ou Alpes-Méditerranée
Nosautres, alpins d’Occitania !
Au moment où les provençaux essaient de faire appeler notre Région ‘’Provence’’ au lieu de ‘’PACA’’, il serait peut-être bon de voir que si les alpins du sud sont bien occitans, ils ne sont pas du tout provençaux même si, à certains moments, ils ont été inféodés à un quelconque potentat méditerranéen. Il semblerait que la dénomination qui porterait le moins à polémique serait ‘’Alpes-Méditerranée’’. Cela ferait le parallèle avec la dénomination de la Région ‘’Rhône-Alpes’’ qui, elle aussi, a eu un peuplement alpin, mais plus important que dans les Alpes du Sud.
L’istòria dels alpins d’Occitania de fonda dins lo puplament dels Aups dau sud ben avans l’arribaa dels romans…
Chau saupre qu’aqueu puplament a intricat quora las glaças an començat de fondre e que s’es poscut passar la clua de Sisteron … es a dire l’i a a pauc près 6 o 7 mila ans. Naturalament, aqueus que l’i son venguts los prumiers fugueron aqueu dau Sud, es a dire de mediterraneans partent de çò que s’apela encuei la Provença. Vengueron dins las Aups prumier per chassar puei ambé las feas e la chabras : era lo començament de l’amontanhatge.. De monde se fixeran dins aquelas valéias maugrat un climat mai dificile qu’en bas.
Puei, vengueron, passant per lo Nòrd, venent dau luenchen Altaï, aqueus que se disian Alpins e que pupleran las valéias dau nòrd dels Aups. Aqueu viatge a durat de milenaris. Puei, arriberon vers nosautres. S’instaleran dins nòstras Aups. Aqueus que vengueron dins las Aups dau sud rescontreran los mediterraneans. Lor arribaa aquí es dataa au segond milenari avans nòstra èra. An donc viscut ensems dos mila ans avans l’arribaa dels romans e la romanizacion.
Sabem ren de lor lengatge. Nos sobran solament de toponimes de tipes mediterraneans o alpins. Aqueu lengatge deviá estre pròchi dau mediterranean, mai ambé un apòrt important de l’alpin. Era donc pas lo meme qu’en ‘’Provença’’. Es d’aquí que ven la diferència entre Provençau e Alpin (finalas femininas en ‘’-a’’ d’un latz e en ‘’-o’’ de l’autres, ges de ‘’d’’ intervocalique dins las Aups, substitucion dau ‘’j’’ en plaça dau ‘’g’’, ‘’ch’’ en plaça de ‘’c’’, … e ne’n passo …)
Sus lo plan istorique, los provençaus deurian se remembrar que son los alpins e los italians qu’an repuplat Provença après la pesta dau segle XVIIIen.
Alora, un pauc de modestia amics provençaus. Es segur que PACA es pas un nom ben polit. Mai lo problema de l’integracion dels alpins e dels niçards dins la Region deuriá vos faire soscar.
Ben amistosament en totes
Andrieu FAURE
E vautres, cars lectors, de que ne’n pensatz ? Que nom vi sembla mai simbolic d’aquesta tant bèla region ? E sobretot perqué ?
Non esitatz de partajar mé nautres li vòstri ideas, lu vòstres espers e se mai, li vòstri iras tanben. Siguetz imaginatius, entusiastas, creatius tant e pi mai ! Donem pròva qu’en la nòstra region, avèm toi de talent !!!