Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins « La Provence », edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 29 d’abriu dau 2018 en lenga nòsta per l’Agachaire
Lo Rastèu
Lo calendier republican nos mete encuei, Decadí 10 de Floreal, au jorn dau rastèu. Podriáu vos debanar la tiera des emplecs d’aqueste mot en occitan, au figurat tant coma au pròpre, mai lo rastèu, de’n promier, me fai pensar a un cònte que, probablament, l’avètz dejà agut entendut ò legit, d’un biais ò d’un autre…
Fau dire qu’aqueu cònte (lo numerò 1628 de la classificacion internacionala), es atestat despuei lo sègle XVI. Au nòste, s’es espandit mai que mai despuei lo sègle XIX, tant dins l’escrich coma dins l’oralitat. Se sòna lo pus sovent « Lo rastèu », mai dins « l’Armanac provençau » de 1876, per exemple, li an mes « Lo Francilhòt ».
Son principi ei l’istòria d’un païsan que vai viure a la vila (ò parte de sordat) e que quand tòrna au sieu d’annadas après, ei vengut un tipe que se’n crei, e fai la bèba davans aqueste monde que pasmens, autre temps, fuguet lo sieu… E aquò, dins lei versions occitanas, se sente tot d’un temps a son francés, un pauc bastard de tot segur, mai pasmens des pus ponchuts que i ague… Arrèsta plus de denigrar ansin aquela vida de païsanàs, que fai lo semblant de plus conóisser…
Jusqu’au moment que mete lo pè sus un rastèu, qu’aviá pas vist dins l’èrba, se ne’n pren lo margue sus lo nas, e vos manda un « Putan de rastèu !… » onte subran retròba sa lenga e son accent de natura…
Jean Yves ROYER
