Vaquí la cronica setmanièra de l’Agachaire d’aquest diménegue (dimenge) dins “La Provence”, edicion deis Aups. Per informacion, aquesta cronica comencèt, l’i a mai de vint e un ans, lo 18 de junh de 1997. Òsca !
Cronica, dau 30 de decembre dau 2018 en lenga nòsta per l’Agachaire
Lo Flèu
Per aquela darriera cronica de l’an, lo calendier republican nos la sòna dau Decadí 10 de Nivòsa, que n’a fach lo jorn dau flèu. Una aisina qu’a l’origina li disiam lo flagèu, qu’èra per batre lo blat, mai que son evolucion en flèu fuguet lòngtemps reservada mai que mai a ses emplecs figurats.
Es ansin qu’avans 1628, lo sestian Glaudi Brueys, dins sa Comèdia a onze personagis, fai dire per Angèla a un tipe que son paire la vòu forçar d’esposar : « Tu venes per estre lou fleou D’Angello, que non ty pou veire. »
En 1655 parier, dins una de sei comèdias, son compatriòta Gaspard Zerbin fai parlar ansin un vièlh raspi (ben anterior a l’avaràs de Molière), que gardo aicí pereu dins sa grafia originala : « Un riché es un vray pichot Diou, Cadun l’honoro & lou respecto ; Sié de jour, ou d’houro suspecto. S’a quauqué fleou dins sa mezon, Encontinent per son bezon Cadun de tout coustat l’y courré, Per gardar de gitar à pourré Tout so que poussedo eissavau. »
E Mistral tanben, dins son Cant dau soleu, escrich en 1862 per l’Orfeon d’Avinhon sus un èr alemand, li demanda : « Fai lusi toun blound calèu ! Coucho l’oumbro emai li flèu. Lèu ! lèu ! Lèu ! Fai te veire, bèu soulèu ! »
E de flèus d’aquela mena, l’annada ara escolada n’a pas gaire mancat. Podèm que faire lo vòt que l’an que vèn li ne’n fague fauta !… Mai bota…
Jean Yves ROYER