Cara amiga, car amic de l’IEO,
Siam urós de vos donar a legir lo pròlogo en occitan-niçard dau darnier libre de Sofi Oksanen : Quora despareissèron lu colombs.
Estònia occidentala RSS d’Estònia*, Union Sovietica
Si siam entornats sus la tomba de Rosalie, sus lo suquet gerp, per l’i espòrge de flors dei prats, au clar de luna ; si siam reculhits un momenton. Entre nautres, li flors. Volii pas que Juudit s’en vague, la volii ren laissar s’enanar ; es aquò que m’a caugut prononciar a votz auta una cauva da non dire en aqueu cas : « Si reveirem jamai. »
Li mieu paraulas èran peiroï, e ai fach puar ai sieus uelhs un rebat d’aiga, aqueu rebat d’aiga que m’avia estravirat, mudant lo mieu esperit racional en una barca laugiera e trantaianta. Aüra, aqueu rebat si breçolava sus lu pichins marons qu’anavan passant au caire dei sieus uelhs. Bessai que lo desideri d’apagar lo mieu patiment expligava lo mieu parlar desgaubiat ; ò bessai que volii basta èstre crudèl per fin que Juudit mi posquèsse maladir, ieu e la mieu insensibilitat, dau temps que viatgeria ; ò bessai qu’asperavi encara una darriera pròva de la sieu reticença a s’en partir – èri sempre desassegurat sus l’andana dau sieu còr, maugrat toti li espròvas qu’aviavam partidi.
« Ti pentes de m’aver estirassada embé tu, après tot aquò », a bisbilhat Juudit.
La sieu perspicacitat m’a fach tremolar ; mi siáu fretat la còta, embarrassat. M’avia talhat lu berris aqueu sera, n’èra cascat en lo còl, e mi gatolhava.
« Fa pas ren, capissi », a contunhat.
Ai pas rebecat, mas aurii poscut. Tant, mi pensavi pas qu’aurii augut de milhori resultas en la forèst sensa Juudit, e sensa lo demai d’atencion que li calia portar. Lu òmes borbotavan l’encontrari. Mas avii pas poscut faire autre que de la menar en lo bòsc, quora avii emparat que s’èra escapada de Tàllinn alora que s’avesinavan lu Russos, per s’anar assostar en la ferma dei Arm. Lo sieu ostau èra gaire segur per nautres, valia mai lo bòsc. Juudit èra alora coma un aucèu ferit en lo cròs de la man, lo sieu estat frale, e la sieu febrilitat nervoa avia durat de setmanas. Èra basta quora lo nòstre infirmier èra mòrt au combat que lu òmes avian laissat venir Dòna Vaik nos ajudar, nautres e Juudit. M’èri envorgut de la sauvar ; mas un còup qu’endraieria davant de nos una via luencha, non la porrii pus aparar. Fin finala, lu òmes avian rason : la plaça dei fremas e dei pichoi èra a maion ; Juudit avia da s’entornar en vila. A l’entorn de nautres s’atesava lo latz, e la segurtat dei bòscs recalava. Ai guinhat la sieu expression. Lo sieu regard èra virat dau costat dau camin que pilheria per s’enanar, la sieu boca èra entradubèrta ; inspirava a tota fòrça e l’alen freiós que liberava provava de gassilhar la mieu decision.
« Es milhor ensin. Per nautres toi. Ti vas entornar a la vida que l’avies laissada, ai dich.
– Non serà pus la pariera. Jamai pus. »
* RSS d’Estònia. República socialista sovietica d’Estònia
Per ne’n saupre mai sus Sofi Oksanen e “Quora despareissèron lu colombs” :
[bleu]Da veire sus France 3 :[/bleu]
Vaqui Infòs de diluns lo 6 de mai 12h15 (après lo jornal en franchimand). 1’40” consacrada a “Quora despareissèron lu colombs”
La version “longa” es programada per lo 2 de junh, normalament,
mai aquò pòu cambiar. Vos tendrem assabentats.
[bleu]Da legir :[/bleu]
http://ieo06.free.fr/spip.php?article2481
http://ieo06.free.fr/spip.php?article2464
http://ieo06.free.fr/spip.php?article2473
http://parmakoma.joueb.com/news/sofi-oksanen-a-nice
Per comandar lo libre escriure a :
Section Georges Gibelin
Chez Mme Carlòta RUBINI
67 Route de la Paillos
06300 NICE
04 93 76 69 87
✉ segretariat.ieo06@yahoo.fr
e/ò
Ostau de provença
8 bis, avenue Jules Ferry
13100 Aix en Provence
04 42 59 43 96/ 06 77 49 37 78
✉ ieopaca@ieo-oc.org
Editions : IEO-PACA 392 pàginas 17 € + 4,50 € de pòrt.